mensenrechten
Veel landgenoten staan permanent klaar om schending van mensenrechten in het buitenland te veroordelen. Vergeten is dat in Nederland zelf uitbuiting van arbeidsmigranten geïnstitutionaliseerd beleid is.
De overheid weigert wetgeving op volwaardige betaling naar Nederlandse cao’s
voor arbeidsmigranten. De politiek o zo correcte babbels over mensenrechten in
het buitenland blijven holle frases, zolang uitbuiting en verlaging van het levenspeil
in eigen land wordt genegeerd.

uitbuiting arbeidsmigranten ondergraaft het hele sociaal stelsel

lonen zijn kostenpost
Een ongemakkelijke waarheid: Nederland is een lage lonen land. De Nederlandse economie drijft op uitbuiting van werkenden. Dat er in Nederland zo laag mogelijke lonen worden betaald, is niet beperkt tot incidenten en het is ook geen toeval. Structurele ondermijning van overeengekomen arbeidsvoorwaarden is opzet. De overheid weigert zelfs de bestaande arbeidswetgeving te handhaven. Zo wordt ieder sociaal stelsel ondergraven.

Voor beslissers en uitvoerders zijn lonen slechts een kostenpost die zo laag mogelijk moet worden gehouden. Daarmee is arbeid gedegradeerd tot wegwerpartikel. Nederlandse wetgeving staat daarvoor een waaier aan arbeidsconstructies toe. Ruime keuze voor een ondernemer om zich te vrijwaren van iedere verantwoordelijkheid voor personeel.

lage loonkosten door
uitbuiten van migranten en kwetsbaren,
betalen tot ver onder het minimumloon,
ontduiken van de cao afspraken,
fraude,
slechte wetgeving op arbeid
niet handhaven van regelgeving,
niet vervolgen van overtredingen
dit ondermijnt de Nederlandse arbeidsvoorwaarden
en holt ons sociaal stelsel uit

In macro-economische termen was en is het doel van bedrijfsleidingen een steeds hogere kasstroom te genereren. Dat betekent hogere omzetten en lagere kosten voor het bedrijf. Voor de geldschieters een hoger rendement.
Parallel hieraan streven regeringen in Nederland voor de staatsfinanciën naar groei van de economie.
Want groei maakt gemaakte schulden makkelijker betaalbaar en het geeft meer ruimte voor nieuwe avonturen. Propagandistisch wordt dit politiek beleid verkocht als het vergroten van de Nederlandse concurrentiekracht.
(32. concurrentiekracht)

produktiekosten
Om het concurrentievermogen binnen de EU op te kunnen voeren moeten de produkten en de geleverde diensten in Nederland goedkoper uitvallen dan in het buitenland. Voor Nederland is Duitsland de grootste concurrent, omdat de kapitaalkosten daar het laagst liggen binnen de EU. (62. loonkostenverlaging in Europa)
Daarbij komt dat met de arbeidshervormingen onder Gerhard Schröder (SPD) de loonkosten in Duitsland na 2010 sterk zijn verlaagd. Met minibanen voor maximaal
€ 450,- per maand, waar je dus niet van kan leven en stagnerende lonen, staat daar in 2019 een lage lonen sector tot aan 10% van alle banen opgetuigd. Voor een arbeidsmigrant in Duitsland komt dat uit op het laagste loonnivo in heel Noord Europa.

Om vanuit Nederland -bij de iets hogere kapitaalkosten dan voor Duitsland- toch tegen Duitse bedrijven te concurreren, moeten dus de loonkosten in Nederland nog lager uitvallen dan die in Duitsland. Of er moet ingezet zijn op specialistische en kwalitatief hoogwaardiger industrieën en dienstverlening. Maar daar is nauwelijks sprake van. Vandaar dus de permanente loonmatiging en het uitkleden van het sociaal stelsel in Nederland. (40-3. loonmatiging is het verdienmodel)

valse tegenstelling

Als minister Sociale Zalen stelt Lodewijk Asscher in 2013 dat de toestroom van Midden- en Oost Europeanen de levensomstandigheden ontregelt voor het armere deel van de bevolking in het rijkere West Europa.

1.    Na 1990 is in de landen in Midden Europa minstens 30% van
       de banen vernietigd bijinvoering van markteconomie
       na annexatie binnen de EU.

2.    Niet arbeidsmigranten zijn een probleem in West Europa, maar managers
       en ondernemers die verarmde migranten misbruiken
       om in West Europa de loonkosten te drukken.

3.    De minister van Sociale Zaken bestrijdt de slachtoffers
       van uitbuiting, niet de uitbuiters.

structureel beleid
Dat verlaging van de loonkosten bewust beleid is, is geen geheim, de stukken zijn openbaar. Bijvoorbeeld publiceerde in 2008 de Commissie Arbeidsparticipatie ‘Naar een toekomst die werkt’ onder leiding van toen nog TNT baas Peter Bakker. (bulletin XXIII. naar een toekomst die loont)

De cao fabriek voor het bedrijfsleven AWVN publiceert ieder jaar een arbeidsvoorwaarden nota die onveranderlijk hamert op verlaging van loonkosten en verschralen van de bestaande arbeidsvoorwaarden. Zo mag in 2008 het koopkrachtverlies niet in de lonen gecompenseerd worden en moeten de werktijden flexibeler. In 2020 moet er zelfs een nieuw sociaal stelsel zonder welk vast contract dan ook komen. (bulletin LXVI. loonroof 2020)

Met de participatiewet van 2010 wordt de bestaanszekerheid van uitkeringsgerechtigden ondergraven en gedwongen tewerkstelling op persoonlijke loonwaarde ingevoerd. Het doel is loondruk door de iets beter betaalden door uitkeringsgerechtigden te verdringen. Een stap in de race naar het bestaansminimum. (61. bestaansminimum)

In 2011 ontvouwt een regering van PvdA, VVD, CDA, D66, PVV, CU het plan om het minimumloon met 10% te verlagen. In 2018 probeert een regering van D66, VVD, CDA, CU loondispensatie door te drukken. Dat wil zeggen arbeidsgehandicapten en bijstandsgerechtigden naar hun productiviteit te laten uitbetalen, nog onder het minimumloon.

zwaar onderbetaald

Het VNO meldt dat er in 2019 al 500.000 -onderbetaalde- arbeidsmigranten langere tijd voor Nederlandse opdrachtgevers werkten.
Daar komen binnen het zwart circuit meer dan 100.000 bij.
Andere schattingen gaan uit van in totaal 900.000 -voor kortere of langere tijd- in Nederland tewerk gestelde migranten. Mensen met diverse nationaliteiten:
van Angolezen, Kirgiezen en Engelsen tot aan Filippijnen en Indiërs.

Vaak als zzp’er in een Cypriotische of Maltese detacheringsconstructie, vooral in de bouw, metaal, tuinbouw en schoonmaak. Rijkere particulieren -daaronder ook ex-pats en diplomaten- exploiteren buitenlandse vrouwen met of zonder verblijfsvergunning als kindermeisje, huishoudster, persoonlijk verzorgster of schoonmaakster voor € 40 per dag of alleen wat zakgeld.

In 2019 laten bedrijven en particulieren in Nederland al 7% tot 9% van de banen ver onder de cao of het minimumloon uitvoeren.

Het staatsvoorspelburo CPB houdt vast aan haar model dat een verhoging van het minimumloon onvermijdelijk tot banenverlies zal leiden. Grote delen van de kiesverenigingen in het parlement volgen deze politieke opvatting klakkeloos.

Het ingebouwd doel van dit cpb model is de loonkosten zo laag mogelijk te houden en zelfs te verlagen. Geheel in overeenstemming met de dominante economie opvatting die het drukken van de produktiekosten, daarbij dus ook de loonkosten, openlijk aanbeveelt. (51. macht)

Voortzetten van deze politiek heeft als gevolg een steeds onzekerder toekomst voor in eerste instantie migranten, jongeren en uitkeringsgerechtigden. Maar uiteindelijk voor de gehele werkende bevolking.

conclusie:

Het cbs constateert begin januari 2020 in een studie dat de groei van de Nederlandse economie in de jaren 2011 tot 2019 vooral was gebaseerd op een forse toename van het aantal gewerkte uren. Dat kan nooit alleen gekomen zijn door langer doorwerken van de Nederlandse beroepsbevolking. Wel als gevolg van de toegenomen migratiearbeid.

migratie arbeid
Bij de inzet van migratie arbeid vanuit vooral Midden- en Oost Europese landen, wordt er tot ver onder de Nederlandse cao betaald.

In 1993 vervielen de Europese binnengrenzen.
Destijds werden vier Europese vrijheden hoog geprezen:
vrij verkeer voor kapitaal, goederen, diensten en personen.

In feite een programma tot verlaging van de produktiekosten:
lagere kapitaalkosten, goedkopere grondstoffen,
goedkopere diensten en bovenal lagere lonen.
De race naar de bodem dus. (62. loonkostenverlaging in Europa)

VNO verkondigt lente 2019: zonder arbeidsmigratie kan vergrijzend
Nederland de economie niet op peil houden, arbeidsmigratie is essentieel.

In 2004 werden Polen en de Baltische staten aan de EU toegevoegd. Enerzijds als geopolitieke strategie in het verlengde van de Koude Oorlog. Anderzijds om aan miljoenen goedkope arbeidskrachten te komen. De nieuwe EU burgers werden door koppelbazen gouden bergen beloofd voor werk in Nederland. Ook al kwamen de uitbetaalde lonen in bijvoorbeeld de bouw nooit boven 1/3e van de Nederlandse cao uit.
Omdat deze migranten door de afstand toch slechts eens in de paar weken naar huis en familie kunnen afreizen, zijn voor hen werkweken van 60 uur of meer gebruikelijk. De koppelbazen vullen daarbij de eigen verdiensten nog eens aan door hoge huren te rekenen voor ondermaatse huisvesting en voeding.

verhuur van mensen

tuinbouw, scheepsreparatie, bouwprojecten, baggeraars, schoonmaak,
diepzee visserij, constructie werk, zeevaart, slachterijen, wegtransport,
asbest sanering, aanleg glasvezelkabel, riviercruisevaart en industrie en
de laatste jaren ook de IT sector

In 2017 is op de bouw 25% van de werkenden een onderbetaalde Midden-
of Oost Europeaan. Bij scheepsreparatie zijn 2 op de 3 werkenden verhuurd
door een koppelbaas.

Op zeeschepen tot 6000 ton bestaan de bemanningen na de
eeuwwisseling al geheel uit migranten, een enkele uitgezonderd.

In Nederland leveren de koppelbazen vooral Polen, Hongaren
en Roemenen. In België weer veel Kroaten.
Na 2007 werden naast Polen steeds meer Roemenen en Bulgaren aangeboden.
In 2018 neemt het aantal verhuurde mensen uit Azië toe.

Distributiecentra van Albert Heijn en Jumbo worden voor 30% tot 65%
bemenst door flexwerkers uit Midden Europa.
Fietsfabriek Gazelle van de familie Pon werkt uitsluitend met flexwerkers.

ongezond verdienmodel
In de tuinbouw worden de nieuwste EU burgers op seizoen basis ingezet voor een aaneengesloten periode van 9 maanden. Het gaat dan om planten en oogsten, bijvoorbeeld als fruitplukkers, aspergestekers, het werk op champignonkwekerijen of in de open teelt. Herhaaldelijk worden zware overtredingen in de arbeidsomstandigheden gesignaleerd, maar die worden zelden bestraft.

In 2020 geldt Nederland als de tweede landbouw exporteur ter wereld. Die positie is alleen verkregen door de systematische onderbetaling en uitbuiting van arbeidsmigranten. In 2020 probeert de agrarische beroepsorganisatie LTO zelfs mensen uit Afrika en Azië te strikken voor dit werk. Het voortbestaan van de Nederlandse land- en tuinbouw is daarmee gebaseerd op een economisch zwak en sociaal zeer ongezond verdienmodel.

In de tuinbouw komt het voor dat seizoenwerkers in de contractperiode gehuisvest worden in een kas, werkweken van meer dan 70 uur maken, het terrein niet mogen verlaten en hun inkopen moeten doen in het winkeltje van de teler.

In januari 2013 geeft Eurostat heel optimistisch aan dat de helft van alle personeel met tijdelijke contracten in Nederland minder dan het minimumloon verdient. Tegen het 1/3e van de beroepsbevolking werkte toen op tijdelijk contract. Daaruit is af te leiden dat toen vooral de arbeidsmigranten onderbetaald werden.

30% tot 75% van de champignon kwekerijen was in 2012 malafide bezig.
Polen werkten er 14 tot 16 uur per dag, bij erbarmelijke huisvesting.

In Nederlandse slachterijen werkten in 2013 al 12.000 Oost en Midden Europeanen via buitenlandse uitzendburo’s voor € 650 / maand, dat is ongeveer € 3,50 per uur.

Tomatenkwekers werkten in 2016 met tegen de 90% tijdelijk ingehuurde Polen.
Bij een middelgroot bedrijf gaat het dan om 500 tot 600 migranten.

In 2012 constateert de arbeidsinspectie SZW dat 30% tot 75% van de champignonkwekerijen malafide handelt. Polen werken daar 14 tot 16 uur per dag, bij erbarmelijke huisvesting.
In 2017 is de helft van de onderzochte land-en tuinbouwbedrijven de fout ingegaan. Daaronder veel aspergetelers. Op 102 bedrijven waren er 236 grove overtredingen van de arbeidstijdenwet

In juni 2020 werden in Brabant 44 mensen bevrijd die 6 weken lang aan één stuk door 8 tot 14 uur per dag asperges moesten steken voor € 3.50 per uur.

Door krappe huisvesting en slechte preventie komt in 2020 onder Oost-Europese fruitplukkers in Gelderland een hoog aantal corona besmettingen voor.

Slachterijen door het hele land worden in 2020 gesloten wegens corona
besmetting onder de arbeidsmigranten. In enkele gevallen werd personeel

sociale dumping
Het internationaal wegtransport door Nederlandse bedrijven maakte tot in de 90er jaren nog voor 36% gebruik van zelfstandige eigen rijders, ingezet als reserve aanbod. Dat bedrijfsmodel werd ingeruild voor ingehuurde Midden-Europese chauffeurs voor slechts € 10,- per dag netto, ter vervanging van het speciaal daartoe afgedankt bestaand personeel.
Rond de eeuwwisseling reden steeds meer Poolse en Hongaarse chauffeurs op Nederlands kenteken de binnenlandse en internationale ritten. Handhaving van de cabotage -dat de nationale ritten voor buitenlandse transporteurs beperkt- is er nauwelijks binnen de EU. Daarmee werd het wild west in het internationaal transport.

Na diverse rechterlijke uitspraken dat deze migranten toch naar de Nederlandse cao betaald moeten worden, begint vanaf 2009 het omzetten van gehele ‘Nederlandse’ wagenparken naar Polen, Litouwen, Letland of Roemenië. Terwijl het transportbedrijf nog altijd vanuit Nederland geleid blijft worden.
Chauffeurs tot van buiten de EU -bijvoorbeeld uit de Ukraine- worden op Cypriotische uitzendconstructies ingehuurd door lokale dochterbedrijven in het land van de migrant. Deze dochters opereren dan formeel als onderaannemer. Zo rijden in 2020 nagenoeg alle grote ‘Nederlandse’ transportbedrijven heel Europa door op buitenlandse kentekens en besparen daarmee aanzienlijk op loonkosten en belastingen.

Het personeel in slachterijen bestaat voor minstens 70% uit ingehuurde arbeidsmigranten op tijdelijke basis. Dagelijks voorgereden door het verhurende uitzendburo, dat hen huisvest ver buiten de bewoonde wereld -zoals op verlaten recreatieparken- tot soms zelfs over de grens.

In de zeevaart zijn de reders onder Nederlandse vlag al in de 80er jaren overgegaan op Aziatische en Oost Europese bemanningen. Het uitbetaald loon ligt voor hen op hooguit 1/3e van het Nederlands minimumloon. Daarnaast is een rederij voor schepen onder Nederlandse vlag geheel vrijgesteld van het afdragen van sociale premies en belasting wordt betaald naar de tonnage van het schip, niet naar de omzet.
Het grootste deel van de vanuit Nederland berederde vloot vaart in 2020 onder een goedkope vlag, op nog slechtere arbeidsvoorwaarden.

De diepzeevisserij van in Nederland gevestigde rederijen vaart al van voor de eeuwwisseling met voornamelijk Oost Europese bemanningen.
De grote natte aannemers beweren in 2017 ook al zeevarend te zijn. Boskalis biedt sinds 2019 alleen nog Cypriotische contracten aan, zonder pensioenopbouw of ontslagbescherming.

Het havensleepbedrijf van Maersk laat in Amsterdam en IJmuiden Filippijnen werkweken van 85 uur draaien voor € 350,- tot € 650,- per maand.

Al in 1972 werd voor de binnenvaart Joegoslavisch personeel aangeboden. Later overgegaan op Filippijnen. In 2018 varen in de riviercruise voornamelijk Roemenen op 24/7 basis, gedurende het gehele toeristenseizoen op de internationale Europese rivieren voor slechts € 95,- tot € 100,- per dag. Polen en Letten zijn ook leverbaar.

In al deze bedrijven zijn de werkenden het volle etmaal gebonden aan de werkomgeving: ze zitten maandenlang dag en nacht gebonden aan het schip.

detachering
Voor het inhuren van migranten is in Nederland een werkvergunning nodig die het UWV moet verstrekken. Vanaf zomer 2011 nemen de aanvragen opvallend af. Tegelijkertijd komen arbeidsmigranten –nu vooral Roemenen en Bulgaren- als gedetacheerde zzp’er de werkvloer op. Een koppelbaas constructie onder nog slechtere arbeidsvoorwaarden dan met een werkvergunning.

Alleen om de afspraken over de arbeidsvoorwaarden in Nederland te ontduiken, maken ondernemers gebruik van gedetacheerde arbeidsmigranten. Dat loopt juridisch aanvankelijk vooral via Cypriotische en Maltese constructies. Want uitzenden vanuit een land met heel lage sociale premies is uiteraard goedkoper voor opdrachtgevers. Dit zogeheten premieshoppen wordt veel in de land- en tuinbouw toegepast. Ook in het wegtransport en bij bouwprojecten is hier veelvuldig gebruik van gemaakt.
Als variant op deze constructie worden arbeidsmigranten als zzp’er verhuurd, dus voor weer slechtere arbeidsvoorwaarden.

De EU detacheringsrichtlijn van 2018 zou verandering brengen in deze praktijken.
Arbeidsmigranten krijgen recht op de Nederlandse arbeidsvoorwaarden.
Gelijk loon voor gelijk werk, heet het. De praktijk is anders:

•  Wegtransport -zo’n 3 miljoen chauffeurs in de EU- en zeevaart zijn alvast
   uitgezonderd van deze detacherings richtlijn.
•  Uitbetalen naar de cao of het minimumloon van het land van tewerkstelling
   gaat pas in vanaf 2022.
•  Maar of een nationale overheid deze EU richtlijn tot wet verheft,
   en wanneer, is een heel ander verhaal. En al helemaal of zo’n wet dan ook nog
   gehandhaafd wordt. Een EU controle instelling ontbreekt alvast.
•  Tot 2022 mogen arbeidsmigranten in Nederland nog betaald worden naar
   de cao in het thuisland. Als daar al een cao bestaat.
•  Slechte uitzend constructies blijven toegelaten.

sociale dumping

In 2011:
verdient een Filipijnse matroos tussen de € 350,- en € 420,- per maand;
een Letse chauffeur krijgt € 300 per maand plus een kilometer vergoeding;
een Roemeense bouwvakker ongeveer € 30 per dag.

Wegtransport: internationale chauffeurs die werken voor € 3,- per uur, of nog minder: € 280,- per maand + kilometervergoeding. Bij een werkweek van meer dan 60 uur. Veroordeeld
om 6 weken aaneen in hun cabine te wonen en werken, koken en eten op straat. Want geld voor een restaurant of hotelovernachting is er niet.

In 2020:
Zee rederijen: varen met Oekraïners, Letten, Filippijnen en Russen, de lonen liggen rond ¼ van de Nederlandse cao.

Tuinbouw: migranten uitgebuit met Cypriotische of Maltese detachering als zzp’er: hebben geen enkele rechtsbescherming, overgeleverd aan de nukken van de tuinder.

Bouw: met de kapitaal chaos van na 2008 is tot 25% van de banen verloren gegaan. Bij de latere opleving in de bouw kwamen er geen banen voor jongeren. Alleen extra zzp’ers, Polen, Tsjechen en ander Midden Europeanen werden voor de bouwprojecten ingehuurd.
(EIB rapport uit 2016)

Detachering betekent voor een arbeidsmigrant al te vaak werken voor niet meer dan € 2,- tot nog geen € 4,- per uur.

conclusie:

detacheringsrichtlijn EU
Op papier ziet de richtlijn er zo mooi uit, maar uitzendbedrijven hoeven de huidige constructies voor A1-verloning of A1-payrolling alleen cosmetisch aan te passen. De schijndetachering blijft voor in Nederland zo’n 2 miljoen migranten per jaar. Deze richtlijn laat koppelbazen en opdrachtgevers hun gang gaan:

•  Maximaal 18 maanden per detachering, maar meerdere detacheringen achter elkaar
   zijn altijd mogelijk.
•  Afdracht sociale premies en pensioenopbouw moeten die eerste 18 maanden in het
   thuisland afgedragen worden. Pas daarna in het gastland. Dat scheelt voor een
   opdrachtgever in Nederland alvast een slordige € 3,- op het uurloon. De afdracht
   in het thuisland blijft nu meestal bij de uitzender hangen.
•  Sjoemelen met reis- maaltijd- en verblijfskosten mag niet meer, maar voor de
   handhaving moet de migrant daarover klagen en verliest daarmee zijn werk.
•  Sinds augustus 2020 geldt een verbod om de reis, maaltijd en verblijfskosten bij
   het loon op te tellen. Prachtig, maar in handhaving is niet voorzien.
•  Of het Nederlands minimumloon werkelijk betaald wordt of niet is ook moeilijk
   vast te stellen. De Nederlands inspectie is daarvoor niet ingericht en nu
   al zwaar onderbemand.
•  De uitzender van een arbeidsmigrant moet in het thuisland gevestigd zijn, dus is
   de truc van uitzenders in Nederland om aldaar een zusterbedrijf op te richten,
   dat ze vanuit Nederland blijven leiden.
•  Zulke routes zijn ook te gebruiken voor permanente arbeidsmigratie, zelfs van buiten
   de EU. Ook na 2022 worden Oekrainers en Kirgiezen via ‘Poolse’ of
   andere ‘uitzenders’ aangeboden.

Meer bescherming van de arbeidsmigrant bestaat alleen op papier. Met de detacheringsrichtlijn is concurrentie op arbeidsvoorwaarden gelegaliseerd. Migratie arbeid pakt uit als loonmatigingsbeleid.
(59. concurrentie op arbeidsvoorwaarden)

conclusie:

contracting
Contracting is voortgekomen uit de Amerikaanse dag-inhuur, in de havens en bij de eerste Ford fabrieken, waarbij een mens is terug gebracht tot een gebruiksartikel. In Nederland overgenomen door Randstad dochter TempoTeam om bijvoorbeeld PostNL, Niemeyer en Libbey van dienst te zijn. Deze contracting formule was in de bouw al voor 2015 in zwang geraakt.

Hierbij wordt ingehuurd personeel met het werk ondergebracht bij een dochterbedrijf van de koppelbaas of uitzender, die hiermee optreedt als onderaannemer. De truc is dat hiermee de cao van het bedrijf waarvan het werk is overgenomen, of die van de uitzendbranche niet meer automatisch van toepassing is. Dus onderbetaling. Zo gaat de race naar de bodem in 2016 door met een uitzendkracht in dienst van een onderaannemer.

contracting

In de bouw verlaagt contracting de loonkosten met 40%. bij het inzetten
van migranten uit Midden- en Oost-Europa.
Bij pluimveeslachterijen gaat het uurloon van € 12,39 naar € 8,63      -30%
Op een Groninger werf achteruitgang van € 10,25 naar € 8,-       -22%
Scheepswerf IHC stelt dat een uitzendkracht 26% goedkoper is dan iemand in
vaste dienst, terwijl contracting via een onderaannemer31,5%
nog goedkoper uitkomt.
PostNL gebruikt in 2019 contracting voor loondruk van € 9,16 naar € 8,63  -6%

mensenhandelaren
In de 70er en 80er jaren verzetten vooral de havenwerkers zich tegen malafide koppelbazen die de lonen en arbeidsvoorwaarden in de havens en in de land- en tuinbouw ondermijnden. Uiteindelijk kwam er na veel gesteggel een verbod op de koppelbaaspraktijken.
Maar in 1998 werd in het kader van de neo-liberale deregulering het vergunningenstelsel op uitzendburo’s afgeschaft. De sector kon zichzelf wel reguleren verzekerde de regering ons. In de hoop met deze deregulering het hele loongebouw te verlagen.

Het resultaat is inderdaad een wildgroei aan uitzenders. Van zo’n 1.200 in 1998 naar 14.200 inschrijvingen in 2019 in Nederland. Mensen verhuren blijkt zeer lucratief.
Er wordt goed verdiend, zowel aan de opdrachtgever als aan de arbeidsmigrant. Uitbuiting van de arbeidsmigrant is het verdienmodel.

Een uitzender rekent de tuinder, slachterij of verwerkingsbedrijf ongeveer 20% van de loonsom voor bemiddeling + 19% tot 21% BTW, die meestal niet bij belastingaangifte is te verrekenen.

Voor het inhuren van een matroos op 24/7 basis betaalde een particuliere schipper € 2.500 per maand aan de uitzender. De uitzender betaalt de Filipijnse matroos slechts € 350 per maand.

In 2016 bleek dat uitzendburo’s ordinair stelen. Ze berekenen migranten veel te veel aan zorgpremie, maar dragen die vaak niet af.

Op het loon van Polen, verhuurd in de tuinbouw, hield de uitzender voor een 2 persoonskamer van 4 x 4 meter in Dronten per week € 230 in. Plus dagelijks vervoer in 9 persoonsbusjes, waarvoor weer reiskosten worden gerekend.

Een huisje van 60 m² voor 5 migranten à € 80 per week per persoon is niet uitzonderlijk.

Voor Portugese mosselsorteerders in Yerseke ging in 2013 meer dan de helft van het loon naar ondermaatse huisvesting. Was er geen werk, dan gingen de huisvestingskosten toch door maar was er te weinig verdiend om terug te kunnen gaan.

Sommige uitzenders zorgen ervoor dat de arbeidsmigranten nooit volle werkweken krijgen, zodat zij in een schuld positie blijven hangen.

Andere koppelbazen laten migranten 60 uur werken, brengen dat de tuinder ook in rekening maar betalen slechts 40 uur uit. Wie daartegen protesteert wordt ontslagen. Wie ontslagen is, verliest daarmee op dezelfde dag huisvesting en vervoer.

Het komt voor dat arbeidsmigranten worden mishandeld bij werkweigering.

Een paar voorbeelden van hoe uitzendconstructies in elkaar steken, zoals die worden toegestaan binnen het Nederlands rechtssysteem.

Den Breejen Work biedt lassers en ijzerwerkers aan voor constructiewerk.
Leverde in 2013 als onderaannemer 64 ijzerwerkers voor de bouw van riviercruise schepen bij IHC Merwede in Hardinxveld. Op papier als een Roemeens lasbedrijf. Volgens de Raad van State in 2017 ging het daarmee om ‘grensoverschrijdende dienstverlening’ waarvoor geen werkvergunning nodig is. En vernietigde een eerder opgelegde boete van in totaal € 1,24 miljoen.

Door in 2015 de A1 regeling op te rekken werden 162 Roemenen permanent bij GS Yard in Waterhuizen geplaatst voor € 1,- per uur, aangevuld met een netto dagvergoeding. Bij een werkweek van 56 uur kwam dat aan loonkosten voor de werf op € 2.100 per maand, waar volgens de cao een ijzerwerker dan bruto € 4.300 moet ontvangen en de totale loonkosten inclusief premies boven de € 6.000 uitkomen. Deze constructie is niet illegaal. Toch, Alex den Breejen belooft voortaan de Roemenen naar de cao Metalektro te betalen. Maar die werken daar dan niet meer.

Aelbers levert bijvoorbeeld timmerlieden uit Midden Europa voor de bouw.
berucht voor het inhouden van te hoge huisvesting en reiskosten. Leverde arbeidsmigranten voor de Rijkswaterstaat projecten A1/A6 en A 28; projecten in Amersfoort; de bouw van de centrales in de Eemshaven; aquaducten in Friesland.

Gyron Crew leverde matrozen voor de zee- en binnenvaart. Filipijnen moeten twee contracten tekenen. Eén voor het verkrijgen van een werkvergunning in Nederland. Het ander waarnaar de ondertekenaar slechts een kwart van het bedrag uitbetaald zal worden zoals dat in het contract voor de werkvergunning vermeld staat.
Pas na ruim 12 jaar wordt er in 2012 ingegrepen tegen deze in de sector alom bekende praktijk. Wat pas weer 8 jaar later resulteert in16 maanden gevangenisstraf -waarvan 6 voorwaardelijk- voor twee directieleden, waaronder eigenaar Dolf Kornet. Als veroordeling voor mensensmokkel, valsheid in geschrifte en deelname aan een criminele organisatie. Maar vrijspraak op uitbuiting.
Het bedrijf bleef voortgezet, verhuurt nu ook zeelieden uit Estland en Letland.

Op de zee cruise schepen is het loon zo laag dat Filipijns hutpersoneel het moet hebben van de fooien die van de vakantiegangers gevraagd worden.
Voor zieke bemanningsleden is het einde contract. Opstandige bemanningsleden worden zonder loon in de volgende haven van boord gezet.
Bij faillissement van de rederij blijft de bemanning vaak nog maandenlang aan boord omdat er geen geld is om naar huis te gaan.

Atlanco bemiddelt voor de bouw en constructie, via een Cypriotisch uitzendburo. Handelt ook onder de namen Ritec, Mecra of Oradeo, is gevestigd op de Britse Maagdeneilanden. Laat bijvoorbeeld Poolse werkwilligen een contract tekenen dat is opgesteld in het Grieks, dat voor hen uiteraard onleesbaar is. Levert bouwvakkers door de hele EU. In 2013 werd Poolse en Portugese betonvlechters die aan de A2 tunnel bij Maastricht werkten tot € 900,- per maand afgehouden voor ‘verblijfskosten’. De uiteindelijk Ierse eigenaar Michael O’Shea betaalt nooit sociale premies en is zoek bij navordering. Tot in 2016 heeft hij zo € 11 miljoen achterover gedrukt.

Rivertech biedt vanaf 2010 personeel aan voor Rijncruises. Via het eigen uitzendburo in Cyprus zijn dat voornamelijk Roemenen. Zo’n 40 per schip voor de civiele èn nautische dienst. Betaling tussen de € 3,50 en € 5,- per uur, bij 7 X 24 uur aan boord gedurende het hele toeristenseizoen.
Uitsluitend voor de verplichte Rijnpapieren worden gepensioneerde en uitkeringsgerechtigde Nederlandse of Duitse kapiteins en machinisten als passagier meegenomen. Deze laatsten worden betaald via het eigen Zwitsers uitzendburo, wat 20% tot 30% aan loonkosten bespaart, geen inhouding van sociale premies, weinig loonbelasting, ook dit personeel moet zichzelf verzekeren.
Deze constructies zijn normaal voor de gehele riviercruise bedrijfstak van ruim 300 schepen in Europa. Doordat per reis meerdere landsgrenzen worden gepasseerd, waagt geen enkele nationale inspectie zich aan controle op arbeidswetgeving.

Waarom arbeidsmigranten naar Nederland worden gehaald wordt met veel leugens toegedekt.

tuinders:
‘In Nederland zijn er geen mensen meer te vinden die willen werken’.
transporteurs:
‘De arbeidsmarkt verandert, wij moeten ons aanpassen’.
reders:
‘Nederlanders willen niet naar zee’.
aannemers:
‘Het gaat niet om lonen, deze mensen willen werken, wij helpen ze daarbij’.
scheepsbouwers:
‘In Nederland zijn geen technische mensen meer te vinden’.

Boskalis & Van Oord betalen bij de aanleg van de Maasvlakte 2 in 2011 de ingezette Filipijnen met € 18,50 tot € 21,- per dag via een detacheringsconstructie.
Ver onder het verplichte Nederlands minimumloon van € 47,20. Probleem voor de arbeidsmigranten is dat wie toch op z’n rechten staat, onmiddelijk wordt ontslagen.

In de scheepsreparatie wordt volop gebruik gemaakt van arbeidsmigranten in uitzendconstructies, al dan niet als zzp’er:
Keppel Verolme op Rozenburg werkt in 2014 met slechts 350 mensen in vaste dienst, aangevuld met 650 arbeidsmigranten in onderaanneming of op tijdelijke basis.
IHC Kinderdijk werkt met project contracten voor 1100 Midden- en Zuid Europeanen.
Evenals Pattje, Bodewes Hogezand, Icon Yachts
VEKA Lemmer huurt zwart Roemenen in door zelf Roemeense bedrijven als onderaannemer op te richten -zoals DSW Maritiem of Seaways International- en daar werk aan uit te besteden. Uurloon € 1,40 + contant uitbetaalde onkostenvergoeding tot € 6,50 per uur. Geen verzekering, geen premie of belasting afdracht. Rechter veroordeelt VEKA in 2020 alsnog tot nabetaling naar de cao, maar daarvoor moeten de Roemenen eerst ieder persoonlijk een rechtszaak aanspannen.

Damen liet in 2018 cruisemaatschappij Royal Carribean 124 Filipijnen en Zuid Amerikanen overvliegen naar Rotterdam om 16 uur per dag schilder- en onderhoudswerk uit te voeren, aan boord van de Oasis of the Seas. Er was geen werkvergunning aangevraagd, boete € 992.000. Damen: ’hiermee wordt de Nederlandse scheepsreparatie achterop geholpen’ en ‘we volgen hun eigen cao’.
De Haagse rechtbank laat in 2020 de boete vervallen. Een schip onder buitenlandse vlag is geen Nederlands grondgebied.

Eind 2019 meldt Wouter Koolmees als minister SZW dat scheepswerven buitenlands personeel mogen inzetten voor de onderhoudsbeurt van een schip op een werf in Nederland.

Toestemming van UWV is voldoende.
Waarmee de cao grootmetaal geheel onderuit is gehaald.

Enkele grote koppelbazen met het onder aanbieden op arbeidsvoorwaarden als verdienmodel:
At Work slachterijen en vlees verwerking
Anglo Eastern verhuurt zeelieden
Barko Crewing specialist in Aziatisch scheepvaart personeel voor € 95 per dag
Otto Workforce verhuurde als een van de eersten Polen in de tuinbouw
TempoTeam doet contracting
Bikkel verhuurt Letten, verzorgt de payrolling; is vervolgd voor witwassen
In Person contracting
AFMB Ltd in Cyprus, bemiddelaar en payroller voor internationaal wegtransport
Adecco contracting
Horizon Meat Services verhuurt Midden-Europeanen aan slachthuizen
Unique contracting
E&A verhuurt Polen voor de industrie, distributiecentra en vleesverwerking
Marlow doet in bemanningen op zee- en binnenvaart.
Techoship, Saldnav, Ralucont, leveren Roemenen voor alle werkzaamheden

conclusie 1:
conclusie 2:

fraude
Uitbuiting van arbeidsmigranten uit Midden Europa beperkt zich niet tot onderbetaling. Hoge inhouding op het loon voor ondermaatse huisvesting, sociale premies die niet altijd wordt afgedragen en andere inhoudingen zijn heel gebruikelijk.
Soms bouwt een arbeidsmigrant zelfs meer schuld op dan dat er verdiend kan worden. Verdienen over de rug van de arbeidsmigrant, dat is de moderne slavernij in Nederland.

zijn er veel keuzes voor de arbeidsmigrant?
bij weinig rechten moet je je wel schikken
dat is de moderne slavernij

Malafide uitzenders geven arbeidsmigranten geen 40 uur banen. Om de migranten uit Midden Europa afhankelijk te houden, krijgen ze nuluren contracten of worden voor maximaal 30 uur ingeroosterd. Dat in tegenstelling tot de bij de werving voorgespiegelde voltijd. Hierdoor kunnen veel verhuurde arbeidsmigranten nog maar net hun bed betalen.
Zo is er meer te verdienen met huisvesting dan met uitzenden. Via dochter bv’s verdienen uitzenders voor de huisvesting tot wel € 120,- per week, dat wordt ingehouden op het brutoloon. Voor de arbeidsmigrant betekent dat bijvoorbeeld ook nog lagere WW rechten.

discriminatie

Speculanten, detacheerders en tuinders kopen woningen op om die te verkameren tot huisvesting van arbeidsmigranten.

Het merendeel van gemeenten in Brabant, de Betuwe en Bommelerwaard weren de huisvesting van migranten uit de woonkernen. Stellen maxima aan te verhuren woningen aan arbeidsmigranten. Zaltbommel eist zelfs 0% in 2025.

Arbeidsmigranten moeten volgens de lokale politici in het buitengebied blijven, bij de tuinder of logistiek centrum gehuisvest worden. Uit het zicht voor de brave burgers.

misleiding
Als voorbeeld. Randstad dochter TempoTeam wierf in 2018 Spaanse arbeidsmigranten onder de naam Temporalis. In Spanje moet een voorcontract getekend worden voor 3 maanden, dat vervolgens in Nederland niet erkend wordt door TempoTeam. Pas in Nederland wordt het bindend detacheringscontract getekend. Maar, geen uitzicht op een vast contract na 4 maanden, slechts een nul-uren contract. Dus geen vast inkomen, maar wel € 400 per maand aan ingehouden reis- en woonkosten in een smerig ‘Polenhotel’, of een camping tientallen kilometers buiten de bewoonde wereld op een noodlijdend recreatiepark, zonder winkels.
Voorgespiegeld was het minimumloon van € 1600 per maand, maar vaste huisvesting kosten werden niet vermeld. Ook niet dat het inkomen bij 30 uur per week op een nul-uren contract veel lager zal zijn. Ook niet dat dit uitzendwerk van de ene op andere dag kan ophouden. Bij protest volgt onmiddellijk ontslag.

Gyron Crew werkte met dubbele contracten. Daartoe moesten Filipijnen in Singapore twee contracten tekenen. Eén contract ‘slechts voor de vorm’ à € 1.285,- per maand, uitsluitend om bij het UWV een tewerkstellingsvergunning los te peuteren en een ander contract -maar voor de migrant bindend- in Amerikaanse dollars waarnaar slechts $ 400,- per maand wordt uitbetaald voor werkdagen van 10 tot 11 uur, 6 of 7 dagen in de week, voor een aaneengesloten periode van 8 maanden.

Al vóór 2009 is loondumping geconstateerd in het wegtransport bij onder andere Vos Logistics, Farm Transport, Van den Bosch Erp, Brinkman Trans Emmen, Rynart Zevenbergen.

Rynart heeft nog de ongekende brutaliteit gehad zelfs een fictief, maar wel gesubsidieerd logistiekbedrijf in Hongarije door destijds premier Balkenende te laten openen.

Vos Logistics werkt in 2011 nog uitsluitend met zo’n 700 Poolse chauffeurs, die naar magere Poolse voorwaarden worden betaald. Om op arbeidsvoorwaarden te blijven concurreren wordt toch overgeschakeld op Letten, Roemenen en Bulgaren.

In 2012 komen de bruto loonkosten voor een Hongaarse chauffeur op 40% tot 50% van de Nederlandse cao; voor een Poolse op 50%. Die Hongaarse chauffeurs zelf krijgen in Nederland bij Van den Bosch Erp € 2,60 per uur. Bij andere bedrijven verdienen Hongaarse chauffeurs € 45,- per dag, zo’n € 1.000 per maand voor 60 à 80 uur per week, dat is € 3,10 per uur. Portugese chauffeurs in Nederlandse loondienst kregen € 750,- per maand bruto, ongeveer € 4,30 per uur.

Chauffeurs op het internationaal wegtransport blijken in 2012 zonder hun medeweten in dienst te zijn gebracht bij een Cypriotische vestiging van het Nederlandse bedrijf. Vervolgens krijgen ze de keus: òf nu verder via Cypriotische constructie of ontslag. Dat scheelt het bedrijf tot 30% aan loonkosten door de lagere of helemaal geen sociale premies.
Nederlandse overheidsinstellingen doen hier niets tegen, ‘het is hun verantwoordelijkheid niet’.

Selektvracht betaalt in 2013 al langer 3.000 chauffeurs minder dan het minimumloon.

Chemicare heeft zijn Nederlandse chauffeurs ontslagen en door Estlanders vervangen die 4 tot 6 weken aanéén werken voor een uurloon onder de € 3,-.

Roemenen rijden voor Vos in 2016 voor € 217,- per maand. ILT constateert zware overtreding van de cao bij Vos. De Litouwse en Roemeense chauffeurs maken extreem lange werkdagen, en krijgen een kilometerbonus, dus opjaag loon.

Bij Nico Mooy rijden Polen voor € 300,- per maand + 12 ct per km.
Farm Trans Zevenbergen besteedt ritten binnen Nederland uit aan een dochter in Polen en betaalt de chauffeurs € 400,- tot € 500,- per maand. Na een door FNV aangespannen rechtszaak moet daar in 2016 netto € 1.000,- per maand meer bij komen.

Brinkman Trans Emmen, dat veel voor Ikea rijdt, moet van de rechtbank in 2018 buitenlandse chauffeurs op internationale routes betalen naar de Nederlandse cao transport en mag zich niet verschuilen achter de schijnzelfstandigheid van dochterbedrijven in Polen en Moldavie.

Europe Fruit Trade presteerde het van 2005 tot 2010 in het Westland de teelt van aardbeien en champignons ter waarde van € 60 miljoen per jaar op te kopen en het later als buitenlands eigendom te laten oogsten door Polen onder Cypriotische detachering. De organisator meldde trots dat hiermee 30.000 Polen aan werk waren geholpen en de Nederlandse economie met € 1.000 miljoen vergroot. De 18 betrokken tuinders kregen als dank zelfs auto’s van hem cadeau. Maximale inzet op het gebruik van publieke middelen zonder daar iets voor af te dragen.

Justitie schatte dat de eigenaar van Europe Fruit Trade € 27,5 miljoen heeft verdiend met zijn constructies. Eind 2021 is hij veroordeeld tot 240 uur taakstraf en een boete van € 1,5 miljoen. Voor valsheid in geschrifte en witwassen.
Uitbuiten blijft rendabel in Nederland.

Dubbele loonstroken geeft een besparing van ongeveer 20% op de loonkosten. De Oostenrijkse aannemer Strabag die in 2012 het stationsgebied van Delft verbouwde, deed dat met Portugezen met voor de Nederlandse wet voor € 13 per uur, maar slechts € 3 per uur voor de afdracht van sociale premies in Portugal. Het werkelijk betaalde loon lag op z’n hoogst ergens bij de € 5,- per uur.

Veel voorkomend is dat opdrachtgevers arbeidsmigranten via een malafide koppelbaas tewerkstellen als zzp’er of domweg door alle regels te ontduiken en na controle pas achteraf een detacheringsconstructie op te zetten. Het oplichten van arbeidsmigranten, saboteren van de Nederlandse cao afspraken, opblazen van de sociale zekerheidsfondsen en ontduiken van Europese regelgeving op tijdelijke detachering in het buitenland is schering en inslag. Inspectie SZW, belastingdienst, SVB, UWV, die doen daar niets aan. Kijken weg, het is hun probleem niet, noemen zich ‘niet bevoegd’.

Met fraude en door misbruik te maken van de te goeder trouw van arbeidsmigranten, zetten ondernemers en koppelbazen de lonen aan de onderkant van de arbeidsmarkt verder onder druk en hollen de sociale voorzieningen uit èn in Nederland èn in de thuislanden. Terwijl inleners en koppelbazen volop gebruik maken van de publieke voorzieningen, is iedere winst voor de fraudeurs tegelijkertijd verlies voor de gemeenschap.

conclusie:

inspectie
In Nederland wordt de Inspectie SZW geacht te controleren of het minimumloon wordt betaald. plus dat op het minimumloon niets mag worden ingehouden. Bij 70 op 150 controles klopte er in 2019 iets niet. Meer controles dan 3,5% van de risicobedrijven waren niet mogelijk omdat deze dienst onderbezet is ten gevolge van bezuinigingen met een kwart op het personeel in het terugtredende overheid programma. Deze Inspectie beboet niet, stelt alleen rapporten op. Anderen moeten maar zien wat ze daarmee doen.
Daarbij komt dat destijds minister Henk Kamp (VVD) in 2011 aangaf dat de arbeidsinspectie minder snel moet optreden tegen onderbetaling en de handhaving van het minimumloon moet beperken tot de banen van 40 uur, niet meer 38 of 36½ u. Eerder gaf Kamp het UWV al de instructie dat vast personeel best ontslagen mag worden om daarna als zzp’er met minder rechten opnieuw aan te werven, als dat het bedrijf goed uitkomt. Zulk ministerieel ingrijpen lokt uiteraard fraude uit.

Inspectie ILT     wegtransport eind 2017:
400 bedrijven plegen oneerlijke concurrentie door
fraude met rij- en rusttijden; fraude wet- en regelgeving;
groeiende tachograaf fraude; gesjoemel met chauffeurspassen.
Van 731 transport bedrijven kreeg de helft boetes of waarschuwingen.

6 weken rijden, 2 weken thuis voor hooguit € 500,- per maand of € 40 dagvergoeding?
ILT kijkt niet naar concurrentie op arbeidsvoorwaarden, zelfs niet naar het minimumloon ontduiken. Bij het vermoeden van uitbuiting wordt de inspectie van het thuisland gebeld,
die daar niet geïnteresseerd in is.

ILT handhaaft niet de verordening op rij- en rusttijden.
Er is geen verbod op wekenlang verplicht rusten in de cabine.

Transport manager: ‘niemand dwingt je tot dit beroep’.

Werkgevers vereniging TLN in 2017:
‘de Nederlandse overheid weigert de regelgeving te handhaven op cabotage en detachering’.

turbo liquidaties
Het verdienmodel van sommige uitzenders gaat nog verder dan alleen het uitbuiten van arbeidsmigranten en door de Nederlandse cao te ontduiken. Er zijn vele malafide buro’tjes die hun winst halen uit het onderbetalen en grootschalige belasting en premie ontduiking. Verdere inkomsten worden gehaald uit turbo liquidaties.
Deze zogeheten plof bv’s onder de uitzenders blijken zomaar binnen een paar dagen te zijn opgeheven en laten dan grote schulden achter aan niet uitbetaald loon en vakantiegeld, wel ingehouden maar nooit afgedragen loonheffingen en sociale- en pensioenpremies. Dus hoge schulden bij de belastingdienst, het UWV, maar ook aan toeleveranciers waaronder autoleasecontracten.

Zelfregulering van de uitzendsector stelt niets voor. In 2019 waren er 4.000 uitzenders gecertificeerd, daaronder ook de bekendste fraudeurs. De Kamers van Koophandel, het UWV, de inspectie SZW en de belastingdienst werken niet samen om fraude tegen te gaan. Eerdere veroordelingen of openstaande boetes worden niet centraal geregistreerd of gedeeld. Al tien jaar geen jaarstukken deponeren bij de Kamer van Koophandel is alweer geen enkel probleem. De opdracht gevende klanten melden ook al niets, want ja, zij zijn ingegaan op een aanbod arbeidsmigranten ver onder de kostprijs tewerk te stellen.

Curatoren in het faillissement van zo’n plof bv pakken zelden door, omdat meestal daarvoor financiering uit de boedel ontbreekt. Het ministerie van Justitie en Veiligheid weigert ervoor te betalen. Toch wordt nog bijna 20% van de fraudezaken bij de FIOD aangemeld, maar daar is weer òf de capaciteit te beperkt òf liggen de prioriteiten elders. De belastingdienst is alleen gericht op achterstallige belasting innen, niet op vervolgen. Bij elkaar handhaaft de overheid dus helemaal niets en laat criminaliteit bestrijding over aan het particulier initiatief.

Regeringsbeleid op arbeidsrecht:

Wel wetgeving, aan regelgeving geen gebrek,
ondertussen is de handhaving wegbezuinigd.

En daarmee is de vervolging van fraude geprivatiseerd,
zijn we inplaats van strafrecht, aangewezen op civielrecht

Zo blijft het samenwerkingsverband SNCU van de uitzendbranche en vakbonden aangewezen op meldingen door benadeeld personeel en kan pas dan rechtszaken aangaan. Bij juridische problemen volgt steevast een snelle liquidatie en wordt dezelfde uitzendorganisatie onder een iets andere naam voortgezet. Achteraf blijken veel bestuurders van zo’n plof bv slechts katvanger te zijn. Zij lieten zich tegen betaling inschrijven bij de Kamer van Koophandel. De grote vis blijft buiten schot.
Bestuursverboden komen ook weinig voor, omdat de zaak zelden zo ver wordt voortgezet. Hooguit is in enkele gevallen een taakstraf opgelegd. Alom bekende malafide koppelbazen zoals Otto Cornelissen -met een geschiedenis van 16 jaar oplichting, faillisementen en wanbetaling- kunnen zodoende nog steeds hun gang blijven gaan.

conclusie 1:
conclusie 2:

Ons politiek-economisch en juridisch systeem blijkt niet te zijn ingericht om werkenden te beschermen. Wèl voor het zoveel mogelijk inzetten van mensen in het voordeel en welbevinden van enkelen.

samengevat:

Onzekere toekomst voor werkenden door schijnzelfstandigheid en flexwerk, ga door naar (65. misbruik zzp)