oude wijn in nieuwe zakken
In Nederland wordt door bedrijven en regering hoog opgegeven over duurzaamheid.
Maar voor de arbeidsverhoudingen geldt dat helemaal niet.

Met juridische slimmigheden worden arbeidsmigranten verlokt en vervolgens
schandelijk onderbetaald en misbruikt.
(68-1. uitbuiting arbeidsmigranten)
Uitkeringsgerechtigden worden onder dwang als loondrukker ingezet.
(61. bestaansminimum)
Met belastingvoordelen zijn velen verleid tot schijnzelfstandigheid.
(65. zzp misbruikt)
Na de verzelfstandigingen en privatiseringen houden voormalige overheidsbedrijven
het hoofd alleen boven water door te concurreren op arbeidsvoorwaarden.
(59. concurrentie op arbeidsvoorwaarden)
Loonmatiging is het nationale verdienmodel en staatsideologie.
(40-3. loonmatiging is het verdienmodel)
In een markt economie heeft alles een prijs, alleen de arbeid niet.

schijnzelfstandigheid
Vooral na 2014 werd Nederland overspoeld met uitzendbedrijven die zich voordoen als internet platform. Essentieel is dat er werk wordt aangeboden zonder arbeidsovereenkomst. Omdat het zou gaan om vrije ondernemers: zzp’ers dus.

Deze innovatie in de arbeidsverhoudingen dankzij de platform economie levert geen verbetering op voor werkenden. Integendeel: de uitbuiting van arbeid is verfijnd met innovatieve middelen.

In een zzp constructie draagt niemand premies voor de volksverzekeringen af zolang hij geen winst maakt. Dat verlaagt het uurloon voor vergelijkbaar werk alvast met 20% tot 30%. Terwijl aanspraak op AOW, ziektewet en bijstand blijft openstaan voor de uitgebuite werkenden in deze constructie. Zo parasiteren platforms op ons stelsel van sociale zekerheid en ondergraven het ook nog eens. (52. plundering volksverzekeringen)

De regering weigert domweg wetgeving in te voeren tegen deze roofbouw op het sociaal stelsel. Het rammelend systeem dat de belastingdienst hanteerde om vast te stellen of er wel of geen gezagsverhouding bestaat -dus afhankelijkheid van de zzp’er van een werkgever-, werd In 2016 vervangen door de DBA (deregulering beoordeling arbeidsrelatie). Onder druk van bedrijvenlobby VNO is die wet altijd een dode letter gebleven en nooit gehandhaafd. De in 2020 ingevoerde Wab (wet arbeidsmarkt in balans) stelt nog steeds geen minimum tarief voor zzp’ers vast. Daarmee is iedereen die werk aanneemt via een platform vogelvrij verklaard.

ontregeling
In een markteconomie heeft alles een prijs, alleen de arbeid niet. Platforms zoals Uber, Temper tot en met Part-up, afficheren zichzelf graag als innovatief en daarmee onontkoombaar vernieuwend. Inderdaad, sommige platforms betalen domweg onder het minimumloon. Grote buitenlandse partijen doen alsof ze niet eens weten wat een cao is.
Dat kan allemaal omdat de Nederlandse wetgeving een waaier van wel 28 verschillende arbeidsrelaties toelaat. Dat geeft een ondernemer ruime keuze om zich te vrijwaren van iedere verantwoordelijkheid voor personeel.
Anders gesteld: de regering weigert werkenden te beschermen die afhankelijk zijn van een werkverhouding. Ook al is dit voor het overgrote deel van bevolking van groot belang.

Het enig vernieuwende aan platforms is dat in hun bedrijfsvoering digitale aansturing van mensen centraal staat. Hun concurrentie op prijs is een al heel oude strategie. Zij trekken klanten aan door onder de tot dan gebruikelijke kostprijs te duiken. Als bedrijf breken ze daarmee in op de bestaande marktverhoudingen in de bedrijfstak.

De lagere bedrijfskosten van platforms zijn alleen mogelijk door te snijden in de prijs voor de arbeid. En door het ondernemers risico te verleggen naar de aangestuurde werkers. Kortom, door roofbouw op arbeid met lagere uurlonen en slechtere arbeidsvoorwaarden.

Platforms ontregelen èn de bestaande verdienmodellen èn de rechten van werkenden.

Niet alle platforms zijn hetzelfde. Lichte variaties op het volgende basismodel komen voor:

   •   platforms sturen de werkenden op afstand aan: digitaal via app’jes;
   •   het platform bepaalt het tarief voor de klanten en doet de inning;
   •   houdt daarvan tot soms wel 30% provisie in;
   •   het platform rekent eenzijdig af met de aangestuurde uitvoerder;
   •   toewijzing, opdracht en indeling van het werk gebeuren centraal vanuit het kantoor;
   •   uitvoerders hebben zich te houden aan de door het platform opgelegde voorschriften
       naar hoe de opdrachten uitgevoerd dienen te worden, inclusief een sanctie systeem;
   •   algoritmes bepalen overtredingen en sturen het sanctie systeem aan;
   •   buiten het kantoor doet het platform geen enkele investering in bedrijfsmiddelen,
       de aangestuurde uitvoerders moeten de investeringen doen;
   •   het platform ontkent iedere verantwoordelijkheid als werkgever, stelt dat het uitsluitend
       gaat om bemiddeling tussen klanten en zelfstandige ondernemers die om een beetje werk
       verlegen zitten.

moderne slavernij
Platformwerkers kunnen niet onderhandelen over hun loon. Vaak ook niet over de werktijden, noch hoe hun werk wordt uitgevoerd. Ze kunnen geen aanspraak maken op een vast aantal uren, hebben geen werknemers verzekeringen en geen pensioen. Ze moeten maar afwachten hoeveel werk ze toegeschoven krijgen door het platform. Onzekerheid troef over hoe de dag wordt ingedeeld. Helemaal geen zekerheid over het inkomen, dus ook niet over wat er morgen nog wel of niet meer betaald kan worden. Dat gaat naar overleven van dag op dag.

De aangestuurde uitvoerders hebben nauwelijks tot geen invloed op het systeem dat hun leven beheerst. Ze zijn in een keurslijf gedouwd, vervreemd van menselijke arbeidsverhoudingen. Totale afhankelijkheid. Vernederd tot dag- en stukloners, die angstvallig hun mobiele oproepen volgen. Opgejaagd voor een habbekrats. Niks geen keuzes, ze hebben zich alleen te schikken, opdat het platform aan hen verdient. Deze platform zzp’ers zijn de onmondige moderne slaven.

het zijn geen vernieuwers
Al jaren hameren regering en bedrijven op hervorming van de arbeidsmarkt als absolute noodzaak. Met de innovatieve ingreep van platforms worden die laagst mogelijke kosten voor de arbeid behaald. De bestaande wetgeving maakt dit verdienmodel mogelijk. Ondersteund door belastingvoordelen die werkenden overhalen voor zichzelf te beginnen. Terwijl de meesten daarvan alleen hun arbeid kunnen aanbieden.

De door platforms aangestuurde werkenden krijgen het volle ondernemersrisico te dragen en houden nauwelijks rechten over. Dit is de loonflexibiliteit die beleggers en bedrijven altijd nastreven. Zo ook verwoord door hun cao fabriek AWVN, die al jaren pleit voor het geheel afschaffen van cao’s, te beginnen met de diverse arbeidsvoorwaarden. Uiteindelijk een loon afhankelijk van wat het bedrijf er voor over heeft. (40-3 loonmatiging is het verdienmodel)

Deze internetplatforms investeren zelf niets in de benodigde taxi’s, hotels, keukens, of personeel. Doen geen investeringen. Het kantoor is het enige en centrale bezit en het adressenbestand. Alleen inkopen en doorverkopen van arbeidsaanbod. Het zijn ordinaire handelaren in arbeid. Platforms concurreren niet op innovatie, maar uitsluitend op arbeidsvoorwaarden.

sociale dumping
Voor beslissers en uitvoerders zijn lonen slechts een kostenpost die zo laag mogelijk moet worden gedrukt. Daarvoor staat in Nederland een veelheid aan arbeidsconstructies open. In 2015 was minister Henk Kamp zelfs van plan om UberPOP en Airbnb met een wetswijziging nog eens extra te faciliteren als innovators en omdat zij een publiek belang zouden dienen.

Al jaren huilen bedrijven lobby VNO en diverse ministers krokodillentranen over de grote verschillen in zekerheid tussen vast contract en andere arbeidsvormen. Geen illusie: steevast draait dit uit op weer verder aantasten van zekerheden binnen het vast contract. Terwijl flexwerkers er niet op vooruit gaan en schijnzelfstandigheid niet wordt ingeperkt.
De regering maakt uit zichzelf geen werk van wetgeving tegen uitbuiting van werkenden of oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden. Ze stapelt slechts nota’s zoals van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid en de commissie Borstlap.

Na het Akkoord van Wassenaar in 1982 hebben de opvolgende regeringen zich nooit ingezet voor een leefbaar inkomen voor werkenden. (13. schade Akkooord van Wassenaar)
De Participatiewet van 2012 is daar een voorbeeld van. Deze wet zet uitkeringsgerechtigden onder dwang als loondrukker in. (61 bestaansminimum)

Precies door niets te ondernemen tegen de uitholling van de bestaande arbeidsrechten laat de regering stilletjes -‘als vanzelf’- de lage lonen sector groeien. Met het toestaan van werkrelaties als schijnzelfstandige wordt steeds ruimere vrijstelling van sociale premies verleend. Wat in de toekomst weer gebruikt zal worden om ons sociaal stelsel als te duur af te schilderen. En dus verder af te bouwen.

Ons politiek-economisch en juridisch systeem is niet gericht op het beschermen van werkenden in hun arbeidsrelatie. Wèl op het exploiteren van mensen in het voordeel en welbevinden van beleggers. Dit is het onzeker toekomst perspektief voor een steeds groter deel van de bevolking. Allereerst voor jongeren, migranten, maatschappelijk vernederden en uitkeringsgerechtigden. Tenzij we hier iets tegen ondernemen.

Platforms parasiteren op de meest kwetsbaren in onze samenleving. Ze maken misbruik van ons maatschappelijk stelsel zonder daar ook maar iets tegenover te stellen. De winst voor het platform is verlies voor onze gemeenschap.

De zzp constructie wordt ook gebruikt om de lonen van arbeidsmigranten laag te houden en terloops het sociaal stelsel uit te hollen, zie (68-1. uitbuiting arbeidsmigranten)