Half februari 2009 openbaart het CPB de economische ontwikkeling van Nederland
voor de komende jaren volgens de nieuwste richtlijnen.

In de propaganda wordt daarop de economische krimp in 2009 gelijk gesteld aan die in de 30er jaren van de vorige eeuw. De economische groei is in Nederland van 1930 tot en met 1939 gemiddeld 1,25% geweest. Niet slecht, dus: waar hebben we het nog over.
Een gelijkstelling aan de 30er jaren gaat ook verder zwaar mank, omdat het probleem toen niet een tijdelijke economische krimp betrof, maar loonsverlagingen van 10% tot 25% -soms in één keer-, hoge werkloosheid en sterke krimp van de geldhoeveelheid.

Van krimp bleek in 2009 geen sprake, van loonsverlaging en toenemende werkloosheid wel, maar de geldhoeveelheid werd juist verruimd.

Doorslaggevend voor goed beleid is dat je nooit blind moet varen op een moment opname, maar de ontwikkeling op langere termijn moet inschatten. Van 1949 tot en met 2007 heeft het cbs een gemiddelde groei van 3,6% gemeten. Als economische groei verlangd wordt, dan is dat met alle ups en downs over zo’n lange periode ruimschoots voorhanden geweest.
De deuk in 2009 door de krediet chaos kan niet anders dan tijdelijk zijn. Dat daar toch zoveel stennis over wordt gemaakt, duidt erop dat de ondernemers de ontstane onzekerheid en verwarring aangrijpen om een voordeeltje te behalen.

Helemaal fout is een verwachting voor zekerheid aan te nemen. Met voorspellingen over de economische ontwikkeling is het niet anders dan met de weersverwachting: het zou best kunnen, maar eerst zien, pas dan geloven. (47. sociaal akkoord / cpb ongeloofwaardig)

Lees hieronder hoe systematisch te sombere voorspellingen worden gedaan,
of ga door naar: (30. kosten van arbeid en kapitaal)

In de onderstaande grafiek is weergegeven wat gerenommeerde instellingen sinds midden 2004 verwachten van de ontwikkelingen in 2006. Het wisselt nogal.
Waar zijn die voorspellingen op gebaseerd?

De groei van het bruto binnenlands produkt bbp wordt gebruikt om de economische conjunctuur te meten. Dit bbp zelf is op te vatten als hoe groot de economie is. Het CPB sleutelt veel aan de voorspellingen voor de groei van het bbp. En stelt die gretig bij. In 2005 ging dat steeds verder omlaag. Werkgevers voorzitters, de minister van Sociale Zaken, de president van de Nederlandse Bank en de premier schreeuwen vervolgens moord en brand, verlangen loonmatiging.
Waarom lagere lonen tot economische groei zullen leiden, dat is en blijft duister.
Dat het rendement op kapitaal daarmee op de korter termijn toeneemt, dat is wel duidelijk.
(14. hoe winst gevend is de Nederlandse economie)
De bedoeling was dus dat we echt zouden geloven dat het slecht ging met de economie.

Uiteindelijk bleek het eindresultaat in zowel 2003, 2004 als 2005 hoger uit te komen dan dat de regeringspropaganda in de loop van diezelfde jaren verkondigde op Prinsjesdag.
Prinsjesdag 2006 gaf een afwijkend hoge verwachting voor 2006.
Logisch, de Tweede Kamerverkiezingen kwamen eraan en dan wil een regering pronken met een economische conjunctuur die nauwelijks haar verdienste is. Latere schattingen dat jaar kwamen weer lager uit.
Pas in juli 2008 blijkt dat we de hele tijd voor de gek zijn gehouden. De groei in 2006 en ook 2005 kwam veel hoger uit dan eerder voorgespiegeld.
Met eenzelfde misleiding is voor 2004 een loonstop afgedwongen. Hieronder meer daarover.

de loonstop van 2004 / 2005
In september 2005 herzag het cbs de berekening van het bbp, Dat wil zeggen:
de omvang van de Nederlandse economie.
Ineens was de economie in 2001 € 18,4 miljard groter dan eerder gedacht. Een correctie van 4,3%. Dat is heftig.
In 2002 was de economie 4,5% groter, in 2003 zelfs 4,8% groter dan voorspeld.
En wat nog opvallender is: de eerder breed uitgemeten teruggang van de economie heeft zelfs nooit bestaan. Niks krimp! En ook de netto winsten stegen al vanaf 2001. (11. nettowinst in Nederland)
In 2004 met 13% tot bijna € 91.400 mln.
Daarmee werd de economische ontwikkeling heel anders dan uit eerder geleverde reeksen was af te lezen. (mev 2006 p. 133)

conclusies:

• De destijds door de regering breed uitgemeten recessie met 1% krimp in 2003
  heeft nooit bestaan. (bulletin VII. sept 2003)
• De propaganda waarmee een loonstop voor 2004 en 2005 werd afgedwongen,
  bleek daarmee een leugen. (47. sociaal akkoord)
• De verhalen dat consumenten niet zouden besteden in 2002 en 2003, blijken onwaar.
  De consumentenbestedingen lagen veel hoger dan gedacht.
  In 2003 en 2004 gingen de besteedbare inkomens €10 miljard meer achteruit dan eerst voorgesteld. De loontrekkers gaven dus hun spaargeld uit of staken zich in de schulden.
  De wel geregistreerde hogere spaartegoeden blijken afkomstig van de zeer gegoede burgers, die na het instorten van de ict-hype tijdelijk uit beleggingen in aandelen waren gestapt.
• De oproep van de regering in 2003 om de economie aan te jagen door de winsten
  te verhogen ten koste van de lonen, was verkeerd: die oproep was al niet logisch
  (9. waar komt de groei vandaan) en werd onvermijdelijk gelogenstraft met dat de hogere winst
  niet tot meer investeringen leidde (7. minder loon = meer werk).
  Uitgerekend de overheid zelf bezuinigde op de lonen en stelde investeringen uit,
  inplaats van extra te investeren om de economie aan te zwengelen.

De academische vraag kan dan zijn: Wat is hier aan de hand?
òf de regering heeft zich laten misleiden door verkeerde cijfers;
òf de cijfers zijn zo opgesteld geweest dat de gewenste voorstelling daaruit moest rollen;
òf kunnen cijfers ooit wel zo betrouwbaar zijn dat daarop gestuurd mag worden?

Het politieke antwoord hierop is dat dit allemaal niets uitmaakt.
Cijfers worden alleen gebruikt als ze bruikbaar zijn.

conjunctuur voorspellen
Het is geen wetenschap, het is geen koffiedik kijken, het is politieke propaganda.
Naast het CPB zijn er nog enkele instellingen die de Nederlandse economie volgen.
Dus andere voorspellingen doen:

De voorspellingen op hetzelfde moment liggen ver uit elkaar.
Zowel tussen semi-overheidsinstellingen, als tussen de handelsbanken onderling.
Ook de richting van de groei is niet altijd dezelfde.
Er is geen peil op te trekken.
En het uiteindelijk resultaat ligt verrassend anders.
Wat is dan het nut van zo’n voorspelling?

De waarde van de voorspelling ligt meestal niet in de voorspelling zelf,
wèl in wie hem wanneer openbaart, om politiek of zakelijk zijn gelijk te halen:

In 2003 werd herhaaldelijk voorspeld dat de economie in 2003 zou krimpen.
En dat krimp rampzalig zou zijn voor de toekomst.
Zo zijn deze voorspellingen gebruikt om een loonstop af te dwingen in 2004 en 2005.
Pas 3 jaar later, in 2006 werd definitief toegegeven dat die voorspellingen in 2003 niet deugden.
Toen was de loonstop al binnengehaald en zoiets wordt door ondernemers en regering nooit vrijwillig gecompenseerd. (27. nieuwe cao ronde 2007)

Een regering die loonmatiging nastreeft, zal altijd angst voor dalende groei zaaien.
Behalve vlak voor de verkiezingen. Plotseling neemt dan de groei weer toe, ‘dankzij het regeringsbeleid’. Zo ook weer in de herfst van 2006.

De economische groei in Nederland is jarenlang zelfs een stuk hoger geweest dan in andere Europese landen. Daar werd geen aandacht aan besteed. Het tegendeel werd beweerd.

(37. econ groei EU landen)
(38. econ groei USA & Europa)
En het winstnivo is op een steeds hoger nivo gekomen. Daar ging het om.
(11. netto winst Nederland)

• niet alleen de cijfers over de toekomst worden door het CPB steeds gewijzigd,
  ook die van jaren geleden.
• een precieze hoogte is zeker bij voorspellingen nooit aan te geven.
• verschillen tussen de instellingen ontstaan ook door wat wel meegeteld wordt en wat niet.
• CPB cijfers zijn bedoeld voor politieke toepassing. Het is dan maar een kleine stap dat
  de politieke wenselijkheid de cijfers gaat sturen.

klik door naar: (30. kosten van arbeid en kapitaal)