1 mei komitee logo
staatsschuld67

Gaat een land met te hoge staatsschuld ooit failliet?
Nee.
Sterker nog, in wat een ontwikkelde economie wordt genoemd, kost een staatsschuld tegenwoordig vaak helemaal niets.

1. Staatsschuld wordt om te beginnen eigenlijk nooit terugbetaald,
    die wordt geherfinancierd. De oude schuld wordt afgelost door nieuwe
    schuld aante gaan. Mogelijk bij andere beleggers,liefst tegen
    voordeliger voorwaarden.

2. Geïndustrialiseerde landen in West Europa, Amerika, Australië en Azië
    verkeren in de situatie dat de rente langjarig lager is gebleken dan
    -tot op dezelfde hoogte ligt als- de groei van de nationale economie.
    Zolang dat voortduurt is nieuwe staatsschuld gratis. Mocht de rente iets
    hoger uitkomen, ook dan vormen de rentelasten voor de staatsschuld
    slechts een geringe last. Volgens een IMF studie is dit de situatie
    al sindsde 60er jaren.


Een groot deel van de Griekse en Ierse bevolking is na 2009 onnodig aan de bedelstaf gebracht.

Griekenland door de neokoloniale eisen vanuit Duitsland en Nederland. Ten behoeve van banken in vooral Amerika, Engeland en de Noordelijke EU landen, werd Griekenland gedwongen een enorme schuld op zich te nemen, waarmee deze banken volledig zijn gecompenseerd voor het risico dat ze jaren daarvoor willens en wetens hadden genomen.
(58.-1. Griekse tragedie)

In Ierland leidde zwak bankentoezicht tot een vastgoed crisis, die ook hier bezworen is met draconische maatregelen om de opgelegde schuld te vereffenen. De daarop volgende hoge kapitaalinstroom vanuit Amerika, aangetrokken tegen verwaarloosbare lage winstbelasting, lage lonen en slechte arbeidsvoorwaarden, leveren tien jaar later statistisch hoge groeicijfers op waar de bevolking zich niet in herkent.

3. Landen met een opkomende economie en een staatsschuld die
    grotendeels is aangegaan in buitenlandse valuta, krijgen een probleem
    zodra de rente van die buitenlandse valuta veel harder stijgt dan
    de nationale valuta kan bijbenen. Op zo’n moment wordt het buitenlands
    kapitaal teruggetrokken, wat kan uitlopen op een schuldencrisis.
    Toch nemen de schuldeisers ook dan vroeg of laat meestal hun verlies.
    De speculatieve schuldeisers hebben immers in voorgaande jaren vaak
    al een bevredigend rendement behaald op deze leningen door het
    relatief hoog rente percentage. Die hogere rente werd gevraagd
    om zich in te dekken tegen het verwachte risico op wanbetaling.


Bij de Latijns Amerika crisis vanaf 1981 en de Azië crisis van 1997 / 1998 zijn met de zogeheten Brady Bonds of een variatie daarop, de staatsschulden tegen gedeeltelijke kwijtschelding afgewikkeld.

Na de Argentinië crisis van 2001 werd een oplossing bedacht waarbij voor buitenlandse beleggers een kwart van hun inleg overbleef.
Enkele hedgefunds (daaronder Elliot) kochten zulk niet omgezet schuldpapier op en eisten in 2014 alsnog 100% uitbetaling, waarop Argentinië opnieuw tot wanbetaling overging. Voor de achtste keer.
Wat duidelijk maakt dat de volle schuld opeisen ook nergens toe kan leiden.

Wat bij wanbetaling door de staat wel gebeurt, is 1. dat de gevraagde kapitaalrente enorm stijgt en 2. dat daarmee door internationale valutahandelaren afgedwongen wordt dat de nationale munt devalueert. (49. valuta)
Import artikelen worden ineens veel duurder, tot onbetaalbaar.

Voor herstructurering van de staatsschuld dwingt het IMF harde saneringen af. Daarmee krijgt de bevolking forse bezuinigingen en prijsstijgingen voor de kiezen, een gierende inflatie van soms wel 45% per jaar. Het gevolg is dat de inwoners een groot deel van hun spaargeld kwijtraken en na een jaar of wat alles. Opgebouwde pensioen reserves versmelten.
    Zodra daarop buitenlandse investeerders de door hen verstrekte leningen
    terugvorderen en binnenlandse bedrijven en vermogende landgenoten
    overgaan tot kapitaalvlucht, leidt dit tot bedrijfssluitingen,
    faillissementen, hoge werkloosheid en bittere armoede onder
    grote delen van de bevolking.
In 2019 leidden zulke financiële akties tot grootschalige armoede in Zimbabwe, Haiti, Venezuela, Bolivia, Ecuador en Argentinië.


4. Economieën zoals die van Zwitserland, Denemarken, Zweden, Duitsland
    en Nederland hebben te maken met kapitaal dat binnenstroomt.
    Vooral vanaf 2010 wordt ervoor zulk vlucht kapitaal zelfs
    bewaargeld betaald om maar vooral het geld te mogen stallen.
    Daarmee is voor Nederland het aangaan van staatsschuld
    een winstgevende mogelijkheid geworden.


grafiek 67.img.01.gif
bron: FD


de hoogte
Toch wordt in Nederland hardnekkig het misleidend ideologisch verhaal verspreid, dat de staatsschuld zondermeer altijd zo laag mogelijk moet zijn. Volgzame ideologisch geïnspireerde economen leggen dit dwaalspoor met de belofte dat zo de economische groei vanzelf zal aantrekken. Dat valt weliswaar niet te bewijzen, maar het is een bruikbaar voorwendsel om bezuinigingen door te drukken op de overheidsinvesteringen en de uitgaven voor uitkeringen en andere sociale voorzieningen. (26.4 misbruik)


grafiek 67.img.11.gif

De druk om de staatsschuld zo ver mogelijk terug te dringen, komt uit een heel andere hoek. Namelijk de wild-west opvatting dat een overheid zich eigenlijk nergens mee mag bemoeien,
in ieder geval zo min mogelijk kosten mag maken.

Verwant hieraan is dat bedrijven zo min mogelijk belasting willen betalen aan de overheid. Want net zoals loonkosten gaat dat af van de winst. Zo stelt AWVN dat belasting op bedrijven niet gebruikt mag worden voor uitkeringen of sociale voorzieningen, omdat ondernemers geen filantropische instelling zijn. Uit deze hoek komt het stokpaardje voor een kleinere -daarmee terugtredende- overheid.

Voor uitvoerend personeel -ook op de ministeries- betekent dit meer flexwerk: tijdelijke contracten of werken op basis van detachering, dus op slechtere arbeidsvoorwaarden.

Aansluitend zijn er zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s) ingesteld. Die ZBO’s zijn op afstand gezet, zodat de rijksdienst op papier al kleiner lijkt. Alleen is toen vergeten de verantwoording te regelen, maar een ZBO blijft uiteindelijk te manipuleren op het budget.

Tegelijkertijd zijn inspectiediensten ingekrompen. Op den duur houd je zo een overheid over die nog wel regelgeving instelt, maar die nauwelijks wil en kan handhaven.

Ondernemerslobby VNO is verzot op dit opheffen van de regeldruk: lekker je gang gaan, zonder dat iemand je nog kan dwarsbomen. Hiervoor wordt het deel van de overheid ontmanteld dat nog enigszins een beschaafde samenleving kan waarborgen, of -zoals dat heet- de burger te beschermen.

grafiek 67.img.02.gif
bron: MEV 2014 t/m 2018

Om druk te zetten op het terugdringen van de staatsschuld, voorspelt het cpb stelselmatig
een veel hogere staatsschuld dan waarschijnlijk is. Dit werd ieder volgend jaar weer afgezwakt, maar zo werd wel ‘de politiek’ iedere keer weer de door het cpb gewenste richting ingeduwd.


Zo werd voor 2017 een staatsschuld van € 481 miljard voorspeld, terwijl
het 13,5% lager uitkwam op € 416 miljard.              Een foutje van 13,5%.

Het is altijd oppassen met cijfers, ook van algemeen betrouwbaar geachte bronnen. Zo meldt het CPB in 2018 dat de staatsschuld in 2014 op 68% lag, maar het Ministerie van Financiën ging in dat jaar uit van een staatsschuld van 75%.

Zulk verschil in opgave over hetzelfde jaar is uiteraard afhankelijk van het moment van publiceren
en welk politiek effect men vanuit zo’n instantie wil bereiken met de voorstelling van zaken
zoals zij die geeft.

grafiek 67.img.03.gif
bron: cpb

Een iets betrouwbaarder beeld geeft het cbs achteraf:


grafiek 67.img.04.gif

de kosten
En dan, bij de kosten van staatsschuld ligt het er maar aan hoe hoog de rente is.
Al vanaf 2011 zijn beleggers bereid geld toe te leggen om hun geld in Nederland te mogen stallen. De kosten voor herfinanciering en aangaan van nieuwe staatsschuld zijn na 2014 extreem laag. Daarmee zijn de kosten voor de totale staatsschuld enorm afgenomen. Dus wat is dan nog het probleem?

grafiek 67.img.10.gif

Voor investeringen om de infrastructuur, het onderwijs en de zorg te verbeteren is er al jarenlang voor 7 jaar gratis en bij langere looptijd heel goedkoop nieuw geld op te halen.

Maar de regering vindt dat niet nodig, weigert het zelfs. Het beleid bij de uitgifte van nieuwe staatsleningen is afgestemd op uitsluitend de wensen van beleggers, helemaal niet op wat er voor de toekomst van de Nederlandse bevolking nodig is.


grafiek 67.img.05.gif

Vergeet daarbij niet dat in 2014 de verhoogde staatsschuld veroorzaakt was door de regering zelf. Die was in 2008 bereid om binnen 48 uur overhaast een failliete bank met miljarden voor omvallen te behoeden. Terwijl er nooit geld te vinden is om sociale voorzieningen op peil te houden. (58.-0. kredietchaos)


grafiek 67.img.06.gif
bron: rente Bloomberg, inflatie CBS

Begin 2019 is er een staatslening uitgegaan tegen de te betalen rente van slechts 0,4%.
Terwijl de inflatie in 2018 veel hoger lag op 1,7%. Onder deze omstandigheden is afbouwen
van de staatsschuld verliesgevend geld weggooien als er geen nieuwe schuld wordt opgenomen.
Al vanaf lente 2011 gaat dit zo. Inplaats van te investeren in de toekomst.


conclusie:
nu staatsschuld aflossen is het weggooien van kansen


politieke keuze
Nogmaals, het gaat hier om een politieke keuze vóór de geldschieters, en daarmee tegen de bevolking en haar toekomst. Regeringen van andere voor Nederland relevante landen doen lang niet zo hysterisch over hun staatsschuld.


grafiek 67.img.07.gif
bron: eurostat

In Japan en USA wordt de staatsschuld nog veel luchtiger opgevat. Tot op voor Europa ongekende hoogten. Toch worden de Japanse en Amerikaanse economie hierom niet als problematisch opgevat.


grafiek 67.img.08.gif

USA staatsschuld wordt voor ⅓ deel in het buitenland gehouden. Bijvoorbeeld in China werd in 2016 een pakket aangehouden van 6,15% op het totaal. In Japan 5,9%.

Omdat de US $ de belangrijkste reserve munt ter wereld is, waarin ook nog eens de meeste grondstoffen worden afgerekend, kan de USA het zich veroorloven een monetair beleid te voeren dat ten koste gaat van de buitenlandse investeerders in US staatsobligaties.

grafiek 67.img.09.gif

wanbeleid
Vooral in verkiezingstijd wordt ons verzekerd dat een regering er bovenal is om de toekomst en levensomstandigheden van de bevolking optimaal te verbeteren.

Mocht dat werkelijk zo zijn, dan is het verder afbouwen van de staatsschuld in Nederland domweg geld weggooien. Net zoals het blijven doorvoeren van bezuinigingen.


grafiek 67.img.12.gif
bron: cbs

Al jaren ligt er op de internationale kapitaalmarkt goedkoop en gratis geld voor het oprapen voor de Nederlandse regering. Daarmee kan voor ongekend lage kosten geïnvesteerd worden in onderwijs, zorg, openbaar vervoer, water- en spoorverbindingen. En in het op een hoger nivo brengen van de sociale voorzieningen. Maar de regering verdomt dit.

Deze gevoerde roofbouw voor het korte termijn gewin van beleggers brengt de toekomst van volgende generaties in gevaar.


conclusie:
terwijl er geld op wordt toegegeven,
weigert de regering de economie toekomstbestendiger te maken,
weigert te investeren in ontwikkeling en gezondheid van de bevolking

maart. 19
kleine logo