bulletin XXII
voorjaarsoverleg 2008
Het resultaat van de cao akkoorden van 2008 houdt niet over.
De 3,5% achteruitgang van koopkracht wordt dit jaar nauwelijks bijgehouden.
(44. afgesloten cao’s dit jaar)
Veel cao’s zijn in 2008 voor meerdere jaren afgesloten.
Voor 2009 meestal op 3% of lager, terwijl de prijsinflatie veel hoger gaat oplopen.
Zo wordt het volgend jaar nog meer koopkracht inleveren!
Het regeringsvoorspelburo CPB verwacht voor 2009
- de inflatie zal op +3% uitkomen,
dat betekent dat het koopkrachtverlies nog hoger zal uitvallen;
- de vooruitgang in cao’s wordt gesteld op 3,75%,
maar in werkelijkheid blijven de cao’s daarbij achter,
doordat de meerjarige cao’s in 2008 daarvoor nu al te laag zijn afgesloten.
(CEP maart 2008)
In 2000 brak een financiële crisis uit door massale overwaardering van ICT bedrijven.
In 2007 is er alweer een financiële crisis, nu doordat in de USA hypotheken met onvoldoende dekking
werden verstrekt en daarna doorverkocht.
Vervolgens werden deze leningen door daarin beleggende banken buiten hun balans
om gefinancierd.
Toen daarna de jaren van extreem lage rente voorbij bleken te zijn, kwam de
financiering niet meer rond.
De banken moesten de hypotheekleningen terugnemen op hun eigen
balans, waardoor er minder krediet verleend kon worden. De banken vertrouwen elkaars
kredietwaardigheid niet meer, lenen dus onderling
niet meer graag uit. Begin 2008 is al rond de € 200 miljard aan bankvermogen afgeschreven,
gewoon in rook opgegaan. Dit betekent dat de kredietverlening tijdelijk met € 2.600 miljard is
gekrompen.
Dat is hooguit 2% van al het uitstaand krediet. Een rimpelingen bij het bankwezen,
op zich niets om je als werkende in Nederland erg ongerust over te maken.
Toch wordt deze bankcrisis door ondernemers en regering als voorwendsel aangegrepen om weer eens
loonmatiging te eisen. (40. loonmatiging als verslaving)
Laat je niet misleiden: het bankwezen heeft er een zooitje van gemaakt en lijdt daardoor verliezen.
De economie draait gewoon door.
Er wordt sinds 2007 stevig gespeculeerd in voedsel en grondstoffen zoals granen en soja,
ijzererts en kolen,
olie en gas. Deze speculatie jaagt de prijzen op. De verwerkende bedrijven berekenen
de prijsverhoging gewoon door en daar wordt het levensonderhoud een stuk duurder van.
De oorzaak van deze speculatie ligt -net zoals de ICTcrash van 2001- niet bij te hoge cao lonen.
Wel aan overmoedig speculeren met kapitaal.
(8. winst & kapitaalexport)
Juist te lage lonen veroorzaken de overvloed aan kapitaal.
Want de te lage lonen doen de winsten steeds verder stijgen. Steeds meer kapitaal komt zo vrij
bij aandeelhouders en bedrijven. Die zoeken daarop weer nieuwe beleggingen ter vermeerdering
van het zo makkelijk verkregen geld. De overvloed aan kapitaal zet beslissers en beleggers onderling
aan tot overmoed en het nemen van steeds grotere risico’s.
Deze overmoed bij beslissers en miljonairs verklaart de huidige overwaardering voor grondstoffen
en de waarde van bedrijven die daarin zitten. Er wordt gespeculeerd op het schaars zijn en houden
van grondstoffen. De prijzen stijgen nog steeds.
Die duurdere grondstoffen betekenen steeds verder dalende koopkracht voor de werkenden, als de lonen
niet minstens even snel omhoog gaan.
Daarom zijn stevige looneisen nodig.
Dat stabiliseert tegelijkertijd de onevenwichtigheden in de economie.
stijging grondstofprijzen maart 2007 - maart 2008
tarwe |
134% |
soja |
103% |
palmolie |
95% |
rijst |
48% |
cacao |
61% |
katoen |
59% |
koffie |
48% |
ijzererts |
65% |
kolen |
52% |
olie |
70% |
gas |
61% |
|
|
bron: Bloomberg |
|
Bij de cao onderhandelingen in 2007en 2008 is er weer veel onwil bij ondernemers en overheid.
- de gieterij in Tegelen heeft de cao lonen met 10% verlaagd;
- TNT chant eert postbodes met 13% loonsverlaging of vierduizenden extra ontslagen
(bulletin .TNT) ;
- in de glasfabrieken en bij Menzies heeft de eigenaar een loondictaat gesteld;
- bij Atos-Origin weigert de directie maandenlang te onderhandelen;
- de beloofde salarisverhoging voor leraren stelt weinig voor;
- in de kleinmetaal moesten de ondernemers met 4 weken stakingsacties gedwongen worden aan de
onderhandelingstafel te komen;
- VNO-NCW tast de pensioenzekerheid verder aan, om iedere toekomstige medeverantwoordelijkheid
voor de pensioenen te ontlopen;
- het MKB blijft met alle mogelijke smoezen op personeelskosten beknibbelen;
- Dekamarkt -verkocht aan Dirk van der Broek-, verbiedt vakbondswerk;
- het pensioenfonds voor de haven is verkocht aan Aegon, de opbrengst van € 1.300 miljoen gaat niet
naar de gepensioneerden, maar naar culturele doelen
(48. pensioenroof);
- ondernemers ontduiken systematisch de cao in de schoonmaak, de tuinbouw en de taxibranche;
- de ziekenhuizen speculeren op de beroepseer van het personeel en verdommen het een loon met
koopkrachtbehoud te betalen;
- de politiebonden hebben wekenlang aktie gevoerd tegen het loondictaat van de minister;
- winkelbedrijven -ook de HEMA- hebben loonsverlaging ingevoerd voor nieuw personeel;
- de grote schoenwinkelketens weigeren de overeengekomen cao uit te voeren;
- binnenvaart zit om personeel te springen, maar de reders sloten vanaf 2005 geen cao meer af en
weigeren nu èn een toeslag op de continuvaart èn betaling van verplicht doorgewerkte schafttijd;
- in het streekvervoer weigeren de ondernemers ieder redelijk gesprek over de cao.
De gevierde ideologen Lans Bovenberg en CoenTeulings beweren in een stukje op de site van het CPB
(40. loonmatiging verslaving) :
Vakbonden zijn er niet om een zo hoog mogelijk loon voor cao afhankelijken af te dwingen.
De taak van moderne vakbonden zou zijn ondernemers te helpen het cao-loon te beprijzen.
De leiding van de vakcentrales heeft dit nog steeds niet weersproken.
Met loonoffers doe je jezelf tekort.
Afnemende winst is helemaal geen economisch probleem.
Ongebreidelde winst is niet het recht van de aandeelhouders.
Die winst vergokken ze toch weer voor een deel.
Opkomen voor looneisen houdt de meest absurde winstgroei in toom.
Met begrip voor het standpunt van de ondernemers, kies je tegen jezelf:
- zij eisen alleen loonoffers en gaven nog nooit iets terug;
- als zij wel begrip zouden hebben voor jouw probleem, dan hadden ze je allang meer betaald.
(3. loonachterstand in Nederland)
Dit egoïstisch gedrag van ondernemers is niet verrassend:
Loonstrijd gaat om de verdeling van de opbrengsten van het bedrijf als geheel en daarbij
zijn de belangen van ondernemer en werkenden tegengesteld
Alleen hardere loonstrijd kan beslissers tot inkeer brengen.
Daarmee wordt beslissers geleerd:
- dat ze geen recht hebben op loonoffers door de werkenden;
- dat ze niet onbeperkt hun eigen dromen kunnen botvieren, zoals met onverantwoord
hoge bedragen te smijten om andere bedrijven op te kopen;
- dat ze geen zonnekoningen zijn, die zichzelf zomaar honderden modaallonen per jaar kunnen toe-eigenen
(20. moeilijk doen over loon);
- dat het niet vanzelfsprekend is dat zij de baas spelen.
De prijsinflatie in de andere EU landen is al jarenlang veel hoger dan in Nederland.
Oorzaak zijn bovenal de hoge grondstofprijzen op de wereldmarkten.
Die prijsinflatie zal nu onherroepelijk ook in Nederland toeslaan.
MKB:
‘wij betalen geen hogere lonen, de regering moet de belastingen maar verlagen’;
VNO-NCW:
‘hogere lonen brengen onze winsten in gevaar, dat mag niet gebeuren’;
ECB:
de prijsinflatie is al zorgelijk, prijscompensatie in de lonen jaagt de inflatie aan;
Wellink van de Nederlandse Bank:
prijsinflatie is erg genoeg, dus geen compensatie in de lonen;
Ministers van Financiën EU:
geen prijscompensatie in de lonen;
CDA / PvdA regering:
alle kosten stijgen al, dus moeten de lonen pas op de plaats maken.
Waarom?
om blijvend groeiende winsten te garanderen
(11. nettowinst in Nederland)
Wie veroorzaakt de prijsstijgingen?
mijnbouwbedrijven, internationale handel, banken, beleggers, speculanten.
Waarom moeten de werkenden daarvoor bloeden?
omdat de vakbonden onvoldoende macht ontwikkelen,
dus: ondersteun of dwing je vakbond tot een hogere cao inzet.
In maart 2008 begreep de Unie al dat de middeninkomens nu koopkracht inleveren door
de toenemende prijsinflatie en de belastingverhogingen door lagere overheden.
Nieuwe eis van de Unie voor 2008: +4½
CNV verklaart in maart 2008: + 3,25% nodig in cao’s 2008 en minimaal +4%
in 2009.
Waar blijft het FNV? Een vertoning zoals in november 2007 mag niet weer gebeuren.
(47. sociaal akkoord 2008)
nog steeds is het hoogconjunctuur
Economische onzekerheden zijn het risico van de ondernemers,
daar laten zij zich persoonlijk al buitensporig voor betalen.
Aandeelhouders hebben al 40 jaar onafgebroken stijging van winsten opgestreken.
Werkenden hebben recht op meer zekerheden voor hun opofferingen.
Bovendien:
loonmatiging bij hoogconjunctuur betekent koopkracht verlaging
koopkrachtverlaging leidt tot recessie en economische stagnatie
april-08