Het onderhandelingsresultaat bij loononderhandelingen komt steevast een eind lager uit
dan de door bonden tevoren gestelde eis. Dat ligt allereerst aan de tegenwerking door
de beroeps onderhandelaars namens bedrijven en overheid. Ondersteund met klagelijke verhalen van beleggers en geldschieters dat hun hoge verwachtingen niet zijn uitgekomen. Alsof hun belang binnen de economie gelijk staat aan dat van de hele bevolking. Hun steevast terugkerende sombere prognoses in de media is bewuste misleiding om de werkenden kort
te houden. (40-3 loonmatiging is het verdienmodel)

Er is meer dan genoeg loonruimte voor hogere beloning. In de laatste vijf en twintig jaar zijn
de winsten explosief gestegen, dus hebben we teveel laten liggen bij de beleggers en geldschieters. (11. winst in Nederland)
Terwijl het loonnivo al ruim 40 jaar op hetzelfde peil is blijven hangen. (2. verdeling van de welvaart)

Natuurlijk ligt het arbeidsvoorwaardenbeleid breder dan alleen loon. En natuurlijk moet er tegelijkertijd opgetreden worden tegen alle vormen van achterstelling en loonconcurrentie.
Maar ook daar komt niet voldoende van terecht. Erger nog, de slechtst betaalden verliezen hun toeslagen op nacht- en weekenddiensten. Dan is het beter voluit in te zetten op de hoofdtegenstelling: de verdeling van de opbrengst tussen loonafhankelijken en geldschieters.

Daarbij, dat cao’s in euro’s vooruitgaan schiet nog niets op, zolang die vooruitgang weer
wordt ingehaald door geldontwaarding en lastenverhogingen.
(05. koopkracht en loon)
Bij iedere cao vernieuwing draait het om hogere koopkracht en meer
bestaanszekerheid,dus ook:
meer vaste banen,
automatische prijscompensatie,
volwaardige lonen voor jongeren en gedetacheerde arbeidsmigranten,
(68-1. uitbuiting arbeidsmigranten)
minimumloon op € 14,- per uur, bestrijden van de uitbuiting en sociale dumping,
(68-2. platform economie)
Loonstrijd blijft altijd de hoofdzaak, op al deze punten.

Alleen bij gezamenlijk optrekken van alle bonden is de strijd te winnen voor een hoger levenspeil voor heel werkend Nederland.

tegenwerking
Een paar miljoen mensen is tot in de hoogconjunctuur van 2016 achteruitgang in koopkracht opgelegd. Bij het Rijk 4½ jaar lang. (36. cao overheid)
De supermarkten hebben tot in 2015 de onderhandelingen 30 maanden slepend gehouden.
In de verpleging wordt steevast misbruik gemaakt van de loyaliteit van het personeel aan hun patiënten. Ook onderwijskrachten worden iedere keer weer aangesproken op hun roeping en verantwoordelijkheidsgevoel tegenover leerlingen, om te kunnen bezuinigen op hun personeelskosten. Besturen en overheden hebben nauwelijks geld over voor hun personeel. Met tot gevolg een tekort aan nieuwe aanwas. Zoals je dat al jaren ziet gebebeuren in het onderwijs, de zorg en bij de technische beroepen. Niet te vergeten dat in de metaal de bedrijven de cao uithollen met inhuur van onderbetaalde, gedetacheerde arbeidsmigranten. (LXIX. winsten omhoog, koopkracht achteruit)

Winkelbedrijven traineerden jarenlang een cao akkoord, om in de tussentijd nieuwe krachten tegen 20% lager loon aan te kunnen nemen. In de industrie eist het bedrijfsmanagement via hun koepel FME respektloos iedere keer weer uitsluitend inleveren op arbeidsvoorwaarden
en loon. Waarschuwingsacties en estafette stakingen van het personeel werden in 2018 en 2021 alweer genegeerd. En dan maar klagen dat er steeds minder jongeren zijn te vinden voor een baan in de grootmetaal. (27-4 cao ronde 2020)

Intussen is het aantal vaste banen in Nederland afgenomen tot nog maar twee derde van het totaal. Het werk wordt steeds meer opgedeeld in pulpbaantjes, tijdelijk werk en inhuur bijvoorbeeld van 20% goedkopere schijnzelfstandigen. (61. bestaansminimum)

De cao onderhandelingen zijn de laatste jaren verhard. Doordat ze te weinig politieke weerstand ondervinden, raken ondernemers en managers geradikaliseerd en polariseren steeds brutaler. In hun overmoed stellen ze steeds hogere eisen aan de werkenden.

onderkruipers
Kwalijk is dat sommige bondsonderhandelaars zwichten voor de druk en propaganda vanuit de werkgevers. Ze gaan dan meedenken vanuit de positie van het management. Weer andere cao onderhandelaars die het personeel heten te vertegenwoordigen, zijn speciaal ingehuurd door de bedrijfsleiding. In 2015 is op die manier meer dan twee miljoen mensen een verslechterde cao opgedrongen. Zoals in de levensmiddelen groothandel, bij het rijk met het loonruimte akkoord (36. overheid cao), bij de grootwinkelbedrijven, in de zorg en de supermarkten. Financieel noodlijdende bonden met heel weinig, of zelfs geen leden in die sectoren lieten zich omkopen. (43. vakbondstientje)
Door toe te geven aan verdere afbraak van de arbeidsvoorwaarden hebben zij de werkenden verraden. Terecht dat FNV daar niet aan mee deed.

resultaat
De voor 2013 en 2014 gestelde eisen kwamen jammerlijk laag uit, gezien de eerder aangekondigde belastingmaatregelen en andere lastenverzwaringen van de regering, die de koopkracht tot 6% verlagen. Met dat er € 900 in centen in plaats van procenten werd gevraagd,
was de eis voor 2014 een hele verbetering voor de slechtst betaalden. Maar nog altijd wordt
het in eerdere jaren opgelopen koopkrachtverlies daarmee niet gecompenseerd.
(5. koopkracht en loon)
Voor vernieuwing van de vakbeweging is essentieel dat onafhankelijk van de voorspellingen van de staatsrekenmeesters bij het CPB bepaald gaat worden wat de noodzakelijke loonsverhoging moet zijn. (43.-1. staatsvakbond of vrije vakbeweging)
En vervolgens, doorzetten om ook echt die verbetering binnen te halen. (41. inflatiebestrijding)

conclusie:

Alleen al de prijsstijgingen doen de vooruitgang in de cao’s weer teniet.
De belastingverhogingen komen hier nog bovenop. (33. inflatie)

eis
Het is een val om in een jaar met uitzonderlijk lage inflatie, de cao eis daar op af te stemmen. Onverantwoord, al helemaal bij een cao met een looptijd van meerdere jaren.

De reusachtige geldverruiming van ECB zal ons vroeg of laat met een hoge inflatie opzadelen. Buiten dat, over de afgelopen 30 jaar lag in Nederland de gemiddelde inflatie op 2%. En de ECB streeft er naar om de inflatie net tegen die 2% aan te krijgen. Daarmee is dat als beginnorm te nemen. Om de koopkracht te handhaven moet dus minimaal die 2% er ieder jaar bij.

Daarnaast komt de verhoging van de arbeidsproduktiviteit uit op 1,5% per jaar.
Al jaren laten we die loonruimte liggen. Al minstens 35 jaar. (04. verloren loonruimte) Die opgelopen achterstand moet nog ingehaald worden.

Bij elkaar komt het benodigd jaarlijks cao resultaat op:

inflatiedoel ECB	1,9%
jaarlijkse produktiviteitsstijging	1,5%
bescheiden inlopen van achterstanden	1%
samen	4,4%
één-derde opslag voor lager resultaat	2,2%
eis	6,6%

Een radikaal voorstel? Nee hoor. Bijvoorbeeld Lex Hoogduin, hoogleraar in Groningen,
pleitte in 2014 voor looneisen gebaseerd op inflatiedoel en stijging van de arbeidsproduktiviteit. Ook Klaas Knot van De Nederlandse Bank wees al in 2015 en 2016 op de schade van de doorgeschoten loonmatiging voor de Nederlandse economie en de verstoring daardoor van de onderlinge verhouding tussen de economieën binnen de eurozone. Daarin bijgevallen door Wim Boonstra, chief economist van de Rabobank. Zelfs de OESO valt het op dat er binnen Nederland wel erg weinig besteed wordt. Wat wil je ook bij stagnerende koopkracht.

CPB, CBS, DNB en schoorvoetend de minister van Financiën, gaven in de lente van 2017 aan dat de loonruimte in Nederland al heel lang een stuk groter is dan gebruikt wordt voor en door de cao afhankelijken. (30. opbrengst voor arbeid en kapitaal) Vergis je hier niet in. Topambtenaren en ministers zeggen dit wel, maar zullen uit zichzelf nooit de cao lonen verhogen. Dat moeten we nog altijd zelf afdwingen. (51. staatsmacht) Het moet de leden van de kleine bonden toch wat zeggen. Hun bestuurders houden hen weer eens onnodig klein, in het voordeel van de geldschieters. (43.-1. staatsvakbond of vrije vakbeweging)

Een cao eis stel je vast op basis van het gewenst eindresultaat. Om de jarenlang sluipende verarming te stoppen. Om de jongeren een betere toekomst te bieden. Om Nederland niet te laten verworden tot lage lonen land. Want die lage lonen maken investeringen onrendabeler, versterkt kapitaalvlucht en leidt tot neergang van de economie en welvaart.
(07.minder loon is minder werk)

Wij verlangen daarentegen een economie die maatschappelijke vooruitgang brengt. De cao resultaten moeten hoger uitkomen. Voor verbetering van onze kwaliteit van leven kan je niet op anderen vertrouwen. De werkvloer kan het doen. Overtuig de collega’s!

conclusie:

Opwinding bij ondernemers en regering over 'te hoge cao eisen' is puur theater,
bedoeld om bij voorbaat de onderhandelingsruimte in te perken.
Gebakkelei over dit cao plafond wordt openlijk breed uitgemeten (27. nieuwe cao ronde),
de altijd magerder resultaten worden in stilte aanvaard. (44.-16. afgesloten cao's 2016)
Tussen 1981 en 2005 is het rieële loon in Nederland met 33,4% achteruit gegaan. In dat cijfer is de cao verbetering verrekend met de inflatie. (studie Europese Commissie, november 2007)
Zet daar de winstcijfers over die jaren eens naast. (11. winst in Nederland)

Nog in 2012 beweren de vakcentrales verantwoorde cao eisen te stellen, een bodem te leggen.
Jawel: voor de ondernemers is dit een onderhandelingsbodem,
maar voor de aangesloten bonden een plafond.

Het resultaat is dat loonmatiging wordt doorgezet
zoals dat sinds het Akkoord van Wassenaar in 1982 met de ondernemers is overeengekomen,
zonder dat daar van hun kant iets tegenover staat:

geen   investeringsplicht
geen   verbod op kapitaalexport
geen   winstmatiging
geen   verkorting van de werkweek
geen   prijscompensatie

door de aangesloten bonden te binden aan een maximum inzet en onderhandelingsplafond,
worden de bonden al vooraf beperkt in hun onderhandelingsvrijheid.

conclusie:

technisch kan je dan twee dingen doen:
òf beter onderhandelen, òf de looneis verhogen

nog beter is het om politiek resultaat te behalen:
geen loonplafonds accepteren;

want:
om wiens economie gaat het nu eigenlijk:
de economie van de ondernemers
òf de economie van de werkenden?

Voor 2012 was de eis op 2½%, plus zo mogelijk € 300,- gezet. De AWVN heeft de vernieuwing van vele cao’s getraineerd in afwachting van regeringsmaatregelen rond bezuinigingen, afloop van de strijd rond pensioenen en de verlangde afbouw van ontslagbescherming.
De overheid bleef halsstarrig aan de nullijn vasthouden.

Onder dreiging van een looningreep stelden de centrales voor 2010 het plafond op 1¼%.
Voor 2009 was tot een eis van 3½% besloten.
Na een onduidelijk sociaal akkoord heeft de vakcentrale daar onder druk van de ondernemers
en de regering 1½% van gemaakt. (47. sociaal akkoord)
De Nederlands Bank verwachtte in de zomer van 2007 dat de lonen in 2008 met 4% zouden toenemen.
Daarna besloot het FNV federatieraad de maximum looneis op 3½ % te stellen,
ondanks hogere eisen van de bondsraden AbvaKabo en Bouw.
Voor 2007 gaf het CPB een loonruimte van 3½%. De centrale FNV dacht aan een eis van 2%,
in de hoop dat bescheidenheid werkzekerheid oplevert.
Vlak voor Prinsjesdag 2006 werd er toch 2½% van gemaakt.
Onder druk van de leden bij Bondgenoten, Bouw en AbvaKabo moest dat in november verhoogd worden naar 3%. Bij een ruimte van 3¾% stelt CNV in 2006 een eis tussen 1½% en 2%;
FNV zag aanvankelijk 3% loonruimte, eiste daarvan1½%. De leden maakten er 2% van.
In september 2004 berekent FNV voor 2005 een loonruimte van 3%, eist daar slechts 1¼% op voor loon.
De loonruimte voor 2004 was volgens FNV 4%, voor loonsverhoging werd 1¼% opgeëist. Maar bij het sociaal akkoord eind 2003 alles ingeleverd. En nog zijn de ondernemers niet tevreden: in september 2004 zijn opmerkelijk veel verlopen grote cao’s na een halfjaar of meer nog steeds niet vernieuwd.
In sommige bedrijfstakken weigerden de werkgevers een jaar later nog steeds serieus te onderhandelen.
Bij Defensie kwam pas in de zomer 2006 een akkoord tot stand.

ga verder naar: (36. cao overheid)